Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Avrupa Birliği.
G20, uluslararası sistemde başlıca gelişmiş ülkeler ile önemi ve ağırlığı artmakta olan yükselen ekonomilerin küresel ekonomik karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmesi ve uluslararası mali sistemin daha istikrarlı bir yapıya kavuşturulması amacıyla, 1997'deki Asya ve 1998'deki Rusya krizlerinin ardından 1999 yılında Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanlarınca oluşturulmuş dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerini bir araya getiren bir platformdur.
• Dünya nüfusunun 2/3’ünü temsil etmektedir.
G20, küresel ekonomi ile bağlantılı, kalkınma, enerji güvenliği, iklim değişikliği, yoksulluğun giderilmesi, istihdam, yolsuzlukla mücadele ve gıda güvenliği gibi diğer alanlara da genişlemekte, günümüz ihtiyaçları doğrultusunda ekonomik ve mali sistemin yeniden yapılandırılmasına odaklanmaktadır.
G20 üye ülkelerini; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Avrupa Birliği oluşturmaktadır. Avrupa Birliği, 28 üyesini temsilen G20 toplantılarına katılım sağlamaktadır. G20 toplantılarına her yıl davetli ülkeler de katılım sağlamaktadır. Daimi davetli ülke İspanya olup, İspanya'nın yanı sıra, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği'ni (ASEAN) temsilen bir ülke, Afrika Birliği'ni temsilen bir üye ülke, Afrika Kalkınması için Yeni Ortaklık Örgütü (NEPAD)'nü temsilen bir üye ülke ve başkanlığı üstlenen ülkenin davet ettiği ülke de G20 toplantılarına katılım sağlamaktadır.
Şekil: G20 Ülkelerinin Dağılımı
G20, uluslararası kuruluşlarla yakın bir işbirliği içerisinde çalışmalarını sürdürmektedir. Her yıl düzenlenen G20 toplantılarına katılım sağlayan başlıca uluslararası kuruluşlar; Birleşmiş Milletler (UN), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD), Finansal İstikrar Kurumu (FSB), Dünya Bankası (WB), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO)'dür. Bu kuruluşlar G20'ye uzmanlık hizmeti sağlamakta, taslak raporların, pozisyon belgeleri ile taslak gündemde yer alan tekliflerin hazırlanmasında yardımcı olmaktadırlar.
G20'nin daimi bir sekretaryası bulunmamakta, sekretarya işlerini dönem başkanı olan ülke yürütmektedir. Aynı zamanda G20, bir önceki, mevcut ve bir sonraki dönem başkanlarından oluşan 3 üyeli bir yönetim grubuna (Troyka) sahiptir. G20 Troyka mekanizması alınan kararların ve uygulanması kararlaştırılan politikaların yönetim değişikliklerinde tutarlı bir şekilde devam ettirilmesini sağlamaktadır.
Çalışmalar, Şerpa Kanalı ve Finans Kanalı olmak üzere iki taraftan sürdürülmektedir. Finans Kanalı; üyelerin ilgili Bakanları, Müsteşarları ve Merkez Bankası Başkan/Başkan Yardımcılarından oluşmaktadır. Türkiye Finans Kanalı'nda Hazine Müsteşarlığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından temsil edilmektedir. Şerpa Kanalı çalışmaları genellikle üyelerin Dışişleri Bakanlığı yetkililerince yürütülmektedir. Türkiye Şerpa Kanalı'nda Hazine Müsteşarlığı tarafından temsil edilmektedir. Ayrıca tartışılan gündem maddelerine bağlı olarak gerek "finans" gerekse "şerpa" kanallarında teknik düzeyde çalışma grupları da kurulmaktadır. Bu sistem, 2009 yılında Pittsburgh'ta düzenlenen Liderler Zirvesi'nden beri devam etmektedir. 2009 ve 2010 yıllarında siyasi liderler yılda iki kez bir araya gelirken, 2011 yılından itibaren her yıl, yılda bir kez Liderler Zirvesi'nin düzenlenmesi planlanmıştır.
Tablo:
Yıllara Göre G20 Dönem Başkanlıkları
G20 toplantılarında, toplumunun G20 karar alma sürecine dâhil olabilmesi, yeni iş olanaklarının üretilmesi ve küresel ekonomik gelişmenin sağlanabilmesi gibi amaçlar doğrultusunda 6 açılım (türev) grup G20 karar alma sürecine hem bilgilendirme hem de tavsiye niteliğinde çalışmalar ile katkıda bulunmaktadır. Bu gruplar; Business 20 (B20), Youth 20 (Y20), Labour 20 (L20), Women 20 (W20), Civil Society (C20) ve Think 20 (T20)'dir. 2008 Küresel Krizinden sonra, Açılım Gruplarının G20 toplantıları için öneminin arttığı bilinmektedir.
G20 ve Tarım
G20 gündeminde tarım konusu ilk defa 2011 yılında Fransa'nın Dönem Başkanlığı'nda yer almış ve "Tarım Bakanları Toplantısı" ilk kez düzenlenmiştir.
2011 Fransa Dönem Başkanlığı'nda, "Tarımsal Ürün Piyasalarında Fiyat Dalgalanmaları" konusu öne çıkarılmış ve 23 Haziran 2011 tarihinde ilk Tarım Bakanları Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantıda, bir eylem planı hazırlanmış ve kabul edilmiştir. Kasım ayında yapılan Liderler Zirvesi'nde bu Eylem Planı onaylanmıştır.
Eylem Planı'nda belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi amacıyla bazı girişimler oluşturulmuştur. Bu girişimlerin bir kısmı aşağıda yer almaktadır;
• Uluslararası Buğday Geliştirme Araştırma Girişimi (IRIWI),
• Tarımsal Piyasaları Bilgi Sistemi (AMIS)
• Hızlı Politika Geliştirme Platformu (RRF)
• Küresel Tarımsal Coğrafi İzleme Girişimi (GEOGLAM)
2012 Dönem Başkanı Meksika, öncelikleri arasında gıda ve tarım konularını bulundurmuştur. Bu bağlamda, Tarım Bakan Yardımcısı düzeyinde iki toplantı düzenlemiş ve özellikle küçük işletmelerle ilgili hususlar üzerinde durmuştur. Meksika Dönem Başkanlığı teması "Küçük İşletmelerin Durumlarının İyileştirilmesi" olmuştur.
2013 Rusya Federasyonu Dönem Başkanlığında, tarım konusu öncelikli alanlar arasında yer almamıştır. Rusya, Dönem Başkanı olarak o zamana kadar verilen taahhütlerde hangi aşamalara gelindiğini incelemiş ve G20 bünyesinde bir iç değerlendirme yapmıştır.
2014 Avustralya Dönem Başkanlığında, Kalkınma Çalışma Grubu (KÇG) bünyesinde ele alınan gıda güvenliği konusu, ekonomik büyüme ve istihdam konularıyla ilişkilendirilmiş ve Dönem Başkanlığı teması "Gıda Güvenliğinin, Ekonomik Büyüme ve İstihdamla İlişkisi" olmuştur. Avustralya Dönem Başkanlığı'nda, gıda ve beslenme güvenliği ile ilgili olarak uzun dönemli bir G20 stratejisi oluşturmak amacıyla, G20'nin ekonomik büyüme ve istihdamın arttırılması prensibi çerçevesinde "G20 Gıda Güvenliği ve Beslenme Çerçeve" belgesi hazırlanmıştır.
2015 Türkiye Dönem Başkanlığında, 7-8 Mayıs 2015 tarihlerinde düzenlenen G20 Tarım Bakanları Toplantısı'nın ana teması "Sürdürülebilir Gıda Sistemlerinin Tesisi Kapsamında Gıda Kayıpları ve İsrafının Azaltılması"dır. Bildiride öne çıkan temel unsurlar; küçük işletmelerin önemi, kadın ve genç çiftçilerin desteklenmesi, özel sektör ile sivil toplumun süreçteki rolünün vurgulanması ve Gıda Güvenliği ve Beslenme Çerçevesi Uygulama Planı'nın, FAO koordinasyonunda uluslararası örgütler tarafından hazırlanmasına ilişkin çalışmaların desteklenmesidir.
2016 Çin Dönem Başkanlığı'nda 3 Haziran 2016 tarihinde Çin'in Şian kentinde G20 Tarım Bakanları Toplantısı düzenlenmiştir. Ayrıca, Tarım Bakanları Toplantısı'na hazırlık mahiyetinde iki adet G20 Tarım Kıdemli Memurlar Toplantısı da düzenlenmiştir. 2016 Tarım Bakanları Toplantısının gündem maddesi, BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündeminin gereği olarak "Tarımsal İnovasyon ve Sürdürülebilir Kalkınma" olmuştur.
2017 Almanya Dönem Başkanlığında, 21 Ocak 2017 tarihinde, ana teması "Tarım ve Su, Dünyayı Beslemede Anahtar" olarak belirlenen Küresel Forum düzenlenmiştir. G20 Tarım Bakanları Toplantısı ise 22 Ocak 2017 tarihinde "Gıda ve Su Güvenliği için Sürdürülebilirlik ve Yenilikçilik" temasıyla toplanmıştır. Toplantı sonunda Bildirge ve Eylem Planı olmak üzere iki belge kabul edilmiştir. Belgelerde İklim Değişikliği Paris Anlaşması, Antibiyotik Direnciyle Mücadele, Tarım ve Su, Tarımda Bilgi Teknolojileri konuları ana başlıklar olarak yer almıştır.
2018 Arjantin Dönem Başkanlığı'nda, 27-28 Temmuz 2018 tarihlerinde Buenos Aires'te G20 Tarım Bakanları Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantının sonucu olarak kabul edilen Bildiri'de, "Sürdürülebilir Gıda Geleceği" ve "Sağlıklı Toprak yönetimi" konuları üzerinde durulmuştur.
2019 Japonya Dönem Başkanlığı'nda 11-12 Mayıs 2019 tarihlerinde Niigata'da düzenlenen G20 Tarım Bakanları Toplantısı'nın sonuç bildirisinde özetle tarımda inovasyonun önemi ve gerekliliği, gıda kayıpları ve israfı, antimikrobiyal direnç ve sürdürülebilir tarımsal üretimin sağlanması gibi konular yer almıştır.
2019-G20_2019_Agriculture Ministers’ Declaration
2019-G20_2019_Annex 1 For Better Plant Health
2019-G20_2019_Annex3 2019 G20 Stocktaking Exercise
MACS-G20_2019_Communique_Final
Türkiye'nin G20 Dönem Başkanlığı