GELİŞEN SEKİZ ÜLKE (D-8)
DEVELOPING EIGHT (D-8) ORGANIZATION FOR ECONOMIC COOPERATION
Kuruluş Tarihi :15 Haziran 1997 - İstanbul
Sekretarya :İstanbul / TÜRKİYE
Genel Sekreter : Ambassador Dato' Ku Jaafar Ku Shaari
Resmi Dili :İngilizce
Üyeler : 8 Üye (Türkiye, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan)
Genel Bilgi
D–8 ya da Gelişen Sekiz Ülke; Türkiye, Bangladeş, Mısır, Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan arasında kalkınma işbirliğine dayalı bir organizasyondur.
D-8'in resmi olarak kuruluşu 15 Haziran 1997 tarihinde İstanbul'da gerçekleştirilen Devlet/Hükümet Başkanları zirvesinde İstanbul Deklarasyonu ile ilan edilmiştir. D-8'in kurulmasına yönelik olarak atılan ilk adımı, Türkiye'nin daveti üzerine İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya'nın katılımıyla 22 Ekim 1996 tarihinde İstanbul'da düzenlenen "Kalkınmada İşbirliği Konferansı" oluşturmuştur. Bu konferansın ardından gerçekleştirilen hazırlık çalışmalarını müteakip, 15 Haziran 1997 tarihinde İstanbul'da yapılan Devlet/Hükümet Başkanları Zirvesi ile D–8 resmen kurulmuştur.
D–8 Ekonomik İşbirliği Kuruluşunun amaçları; üye devletlerin küresel ekonomideki pozisyonunu güçlendirmek, ticaret ilişkilerinde yeni fırsatlar yaratmak ve çeşitlendirmek, uluslararası düzeyde karar alma sürecinde katılım sağlanması ve yaşam standardının güçlendirilmesidir.
D–8, bölgesel bir kuruluş olmayıp, küresel bir düzenleme içerisindedir. D–8, üye devletlerin diğer uluslararası ya da bölgesel kuruluşlara üyeliğinden kaynaklanan ikili ya da çok taraflı taahhütleri üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi olmayan bir forumdur.
D-8 üyelerinin hepsi aynı zamanda İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi olup, yine İİT içerisinde teknolojik ve ekonomik kalkınma düzeyleri, ticari potansiyelleri ve nüfusları itibariyle önde gelen ülkeler arasında yer almaktadırlar.
D-8 in organları Zirve, Konsey ve Komisyon'dan oluşmaktadır.
D-8'in en üst düzey karar alma organı olan zirve, devlet ya da hükümet başkanlarının 2 yılda bir toplanmasıyla gerçekleşir. Kurulduğu tarihten itibaren 8 adet Zirve gerçekleştirilmiştir. Son olarak 9. D-8 Zirvesi 20 Ekim 2017 tarihinde ülkemiz ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenmiştir.
Konsey üye ülkelerin Dış İşleri Bakanlarının toplanmasıyla oluşur. D-8 in politik karar alma organıdır. Yılda bir kez toplanır ve işbirliği konularının kapsamlı olarak görüşüldüğü bir forum gibi çalışır.
Üye ülkelerin hükümetlerince atanan kıdemli uzmanların yılda iki kez toplanmalarıyla oluşur. Her bir Komisyon üyesi, kendi ülkesindeki D-8 faaliyetlerinin ulusal koordinasyonundan sorumludur.
Üye ülkeler arasında gerekli koordinasyonun sağlanabilmesi ve sekretarya hizmetlerinin yürütülmesini teminen, İstanbul'da, Sekretarya bulunmaktadır. Sekretarya'nın yönetici kadrosu 2016 yılı sonuna kadar aşağıdaki şekildedir:
Genel sekreter (Malezya): Ambassador Dato' Ku Jaafar Ku Shaari
1. Direktör (İdari, Hukuki ve İç Hususlar - Nijerya) : Mr. Nasir Aminu
2. Direktör (Ekonomi, Uygulama ve Dış İlişkiler - Mısır) : Ms. Rasha Hamdy Ahmed Hussein
D-8 İşbirliği Alanları ve Tarım Alanında İşbirliği
D-8'in çalışma konuları başta Zirve olmak üzere daha çok muhtelif çalışma toplantılarında ele alınmakta ve bu çerçevede işbirliği esas itibariyle sektörel bazda yürütülmektedir. Türkiye sanayi, sağlık ve çevre; Bangladeş kırsal kalkınma; Endonezya yoksullukla mücadele ve insan
kaynakları; İran bilim ve teknoloji; Malezya finans, bankacılık ve özelleştirme; Mısır ticaret; Nijerya enerji; Pakistan ise tarım ve balıkçılık alanındaki işbirliği çalışmalarını koordine etmektedir.
25–27 Şubat 2009 tarihinde, Kuala Lumpur, Malezya'da yapılan ilk toplantıda kabul edilen Kuala Lumpur İnisiyatifi doğrultusunda 5 adet Tarım Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Bunlar Tohum Bankası, Hayvan Yemi, Gübre, Ticari Standartlar, Denizcilik ve Balıkçılık çalışma gruplarıdır. 2014 yılında düzenlenen 5. Tarım Bakanları Toplantısı ile Tohum Bankası Çalışma Grubu, Tohum Güvenliği ve Ticareti olarak değiştirilmiştir. Ayrıca 2018 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının görev alanında yer alan D-8 Gıda Çalışma Grubunun Bakanlığımızla ortak yürütülmesi kararı alınmıştır.
Bu kapsamda, her üye ülkenin Tarım Çalışma Grubu odak noktaları bulunmaktadır. Ülkemiz tarım çalışma grubu faaliyetleri ilgili Genel Müdürlüklerimizde yer alan odak noktaları tarafından yürütülmekte ve D-8 Sekretaryası ile Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Bakanlığımız Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından koordinasyon sağlanmaktadır.
D-8 Ülkeleri arasında bugüne kadar 5 adet Gıda Güvenliği Tarım Bakanları Toplantısı gerçekleşmiştir. Bunlar:
1.Toplantı, 2009, Kuala Lumpur/Malezya
2.Toplantı, 2011, Tahran/İran
3.Toplantı, 2012, Mataram/Endonezya
4.Toplantı, 2013, Abuja/Nijerya
5.Toplantı, 2014, İstanbul/Türkiye
D-8 5. Gıda Güvenliği Tarım Bakanları Toplantısı Bakanlığımız ev sahipliğinde 01-03 Aralık 2014 tarihleri arasında İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. Toplantı sonunda İstanbul İnisiyatifi kabul edilmiştir.
D-8 6. Gıda Güvenliği Tarım Bakanları Toplantısı'nın Pakistan tarafından 2016 yılı içerisinde düzenlenmesi planlanmış ancak toplantı birkaç sefer ertelenmiştir. Toplantıyı Mısır'ın düzenleyeceğinin bilgisine ulaşılmış ancak netleşen bir tarih olmamıştır.
Resmi web sitesi: http://developing8.org
