4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanunun 8 inci maddesinin 5 inci fıkrasının (c) bendinde "İzin almadan veya güncelleme yapmadan, ana girdilerde veya ürün ambalajında değişiklik yaparak ürünleri piyasaya arz edenlere ellibin Yeni Türk Lirasından beşyüzbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.",
4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanununun 6 ncı maddesinin 9 uncu fıkrasında "Alkollü içkilerin marka, tanıtıcı ve ayırt edici hiçbir işareti, alkolsüz içki ve sair ürünlerde; alkolsüz içki ve sair ürünlerin marka, tanıtıcı ve ayırt edici hiçbir işareti de alkollü içkilerde kullanılamaz. Ancak, ihraç amaçlı üretilenlerde bu fıkra hükmü uygulanmaz.",
Alkol ve Alkollü İçki Tesislerinin Haiz Olmaları Gereken Teknik Şartlar, Kurulmaları, İşletilmeleri Ve Denetlenmelerine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin (Üretim Yönetmeliği) "Üretim izni" başlıklı 18 inci maddesinin ikinci fıkrasında "Deneme üretiminin olumlu sonuçlanması halinde, varsa coğrafi işaret, marka, etiket, şişe, kapak tescil belgelerinin birer örneği ile birlikte üretim izni almak üzere Kuruma başvurulur. Başvuru, en geç onbeş gün içinde Kurum tarafından karara bağlanır.",
Alkol ve Alkollü İçkilerin İç ve Dış Ticaretine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin (Ticaret Yönetmeliği) "İthalata uygunluk belgesi başvurusu ve alkollü içki bildirimi" başlıklı 6 ncı maddesinde,
“MADDE 6 – (Başlığı ile değişik:RG-22/2/2008-26795)
Alkol ve metanol ithal etmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, uygunluk belgesi taleplerini, alkollü içki ithal etmek isteyen gerçek ve tüzel kişiler alkollü içki bildirimlerini, ihracatçı ülkede çıkış işlemleri tamamlanmadan önce, aşağıda belirtilen firma ve ilgili ürün bilgilerini belgeleyerek dilekçe ile şahsen veya yetkili temsilcisi vasıtasıyla Kuruma intikal ettirirler.
a)…
d) Piyasaya arz ambalajında ithal edilecek alkollü içki için marka bazında düzenlenmiş ürün bilgileri:
1) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı evrak giriş kaydından geçmiş dilekçesi ve dilekçeyle onayı istenen kontrol belgesi örneği ve kontrol belgesine esas bilgi ve belgeler,
2) Üretiminde uygulanan menşe ülke standardı veya teknik düzenlemesi ve üretim prosesi hakkında açıklama,
3) Ürünün varsa coğrafi işaret, marka, etiket, şişe, kapak tescil belgelerinin birer örneği ile üreten, harmanlayan, ambalajlayan firmaların isim ve adresleri,
4) Türk Gıda Kodeksi ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uyarınca Türkçe etikette bulunması gereken bilgilere ek olarak ürünün Türkçe kategorisi, alkollü içkinin üretim prosesinin doğru tanımlanmasını sağlayan, ürünün temel girdilerini ve karakteristik özelliklerini ifade eden bilgilerin ve alkollü içkinin üretildiği ülke, ürün farklı bir ülkede ambalajlanmışsa, ambalajlamanın yapıldığı ülke isimlerinin yer aldığı Türkçe etiket örneği.
Kuruma teslim edilen dosyaların incelenmesi, müracaat sırasına göre yapılır. Eksik bulunan dosyalar tamamlatıldıktan sonra işleme konulur.
İthalata uygunluk belgesi alan firmaların daha sonraki başvurularında, firma dosyası ile ithalatı gerçekleştirilen aynı dosya bilgisine sahip ürünlerin ithal edilmesinin talep edilmesi halinde (b) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentleri ile (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde kayıtlı bilgiler tekrar aranmaz, ilk başvuru dosyasındaki belgelere göre işlem yapılır. Tamamlanmış müracaatlar, Kurum tarafından en geç on gün içinde sonuçlandırılır.
Alkollü içki bildirimi için istenen bilgi ve belgeler (d) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen dilekçe giriş kaydını takip eden en geç on beş gün içinde Kuruma teslim edilir.
Alkollü içki bildiriminde bulunan firmaların daha sonraki bildirimlerinde, firma dosyası ile ithalatı gerçekleştirilen aynı dosya bilgisine sahip ürünler için (d) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde kayıtlı bilgiler tekrar aranmaz, ilk bildirim dosyasındaki belgelere göre değerlendirme yapılır."
Ticaret Yönetmeliğinin "Üretici ve İthalatçı Firmaların Bildirim Zorunluluğu" başlıklı 15 inci maddesinde, "Üretici ve ithalatçı firmalar aylık ticari faaliyetini gösterir satış raporunu, bu Yönetmelik ekinde bulunan formlara uygun olarak ve Kurumun öngördüğü elektronik ortama da işleyerek ilgili olduğu ayı takip eden ayın en geç 20 nci günü mesai bitimine kadar Kuruma intikal ettirmek zorundadır.",
Hükümleri yer almaktadır.
Bahsi geçen hükümler uyarınca, üretici ve/veya ithalatçı firmaların, yurt içinde üretecekleri veya ithal edecekleri alkollü içkileri piyasaya arz etmeden önce ürün onayı alması zorunludur.
01/01/2025 tarihinden itibaren ürün onayı başvuruları aşağıdaki usul ve esaslara uygun olarak yapılmak zorundadır.
A) İTHAL EDİLECEK ÜRÜNLERİN ONAYINA İLİŞKİN İŞLEMLER;
Firmalar tarafından Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünden Bitkisel Gıda ve Yemin Ürün Bildirim Formu onayı aldıktan sonra, Bitkisel Gıda ve Yemin Sevkiyat Bildirim Formu onayı almadan önce Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Online Hizmetler Portalı (Portal) üzerinden Ürün Yönetimi>Ürün Girişi menüsünde açılan sayfadan gerekli bilgiler girilerek ürün onayına başvurulması gerekmektedir.
Ürün bilgilerinin kaydedilmesini müteakiben iş bu ürün seçilerek aşağıda belirtilen belgelerin de portala eklenmesi gerekmektedir.
- Onay almış Bitkisel Gıda ve Yemin Ürün Bildirim Formu
- Ürünün boydan renkli fotoğrafları (ön/arka/yan/iç etiketi ve boyunluk ayrı ayrı görülecek şekilde),
- Ürün ambalajı üzerinde yer alan orijinal etiket, Türkçe etiket, boyunluk, kabartma vb. bütün unsurların düz zeminde çekilmiş renkli fotoğrafları,
- Ürün ambalajı üzerinde yabancı dilde belirtilen tüm unsurların Türkçe çevirisi,
- Ticaret Yönetmeliği ekinde yer alan Türkçe teknik spesifikasyon raporu,
- Türkçe üretim prosesi (akış şeması ve üretim prosesinin doğru tanımlanmasını sağlayan ürünün temel girdilerini ve karakteristik özelliklerini ifade eden, ham madde temininden şişeleme aşamasına kadar olan tüm aşamaların sürelerini de içerir şekilde ayrıntılı açıklama)
Varsa coğrafi işaret, marka, etiket, şişe, kapak tescil belgeleri
Firmaların portala girerken beyan ettikleri ürün markası, ürün adı ve diğer ürün bilgilerinin ürün bildirimi, sevkiyat bildirimi ve gümrük beyannamesinde beyan edilecek bilgilerle aynı olması gerekmektedir. Ürün ID numarasının, sevkiyat bildiriminin “firma sevkiyat açıklama" bölümünde, gümrük beyannamesinde ise “31 kaplar ve eşyanın tanımı" bölümünde örneğin “ID:99847" şeklinde belirtilmesi gerekmektedir.
Şarap kategorisindeki ürünlerden sadece alkol derecesinde değişiklik olması halinde; bu ürünler portalda ürün listesi ekranından onaylı ürünün kopyası oluşturularak yeni ürün olarak eklenir. Kopya oluşturularak eklenen bu yeni ürünün sadece alkol derecesi ve değişmesi halinde barkod bilgisi girilerek gerekli dosyalar eklenerek kaydı yapılır. Diğer bilgilerde değişiklik olduğunun tespiti halinde sorumluluk firmaya aittir.
Şaraplarda ürün yılı değişikliği, yeni ürün başvurusu ya da güncelleme kapsamında değerlendirilmez. Başvuru yapılmasına gerek olmaksızın etiket üzerinde ürün yılı değiştirilebilir.
01.01.2025 öncesi sevkiyat bildirim formu açılan ürünlere ilişkin işlemler yürürlükten kaldırılan duyuru kapsamında sonuçlandırılacaktır.
Yukarıda yer alan belgelerin eklenmesi sonrası portaldan alınacak ürün onay başvuru dilekçesi ve eki ile Başkanlığa başvurulur.
Onay alınmayan ürünler için bandrol başvurusunda bulunulamaz.
B) ÜRETİLECEK ÜRÜNLERİN ONAYINA İLİŞKİN İŞLEMLER;
Firmalar tarafından Portal üzerinden Ürün Yönetimi>Ürün Girişi menüsünde açılan sayfadan gerekli bilgiler girilerek ürün onayına başvurulması gerekmektedir.
Ürün bilgilerinin kaydedilmesini müteakiben iş bu ürün seçilerek aşağıda belirtilen belgelerin de portala eklenmesi gerekmektedir.
- Ürünün boydan renkli fotoğrafları (ön/arka/yan/iç etiketi ve boyunluk ayrı ayrı görülecek şekilde),
- Ürün ambalajı üzerinde yer alan etiket, boyunluk, kabartma vb. bütün unsurların düz zeminde çekilmiş renkli fotoğrafları,
- Ticaret Yönetmeliği ekinde yer alan teknik spesifikasyon raporu,
- Üretim prosesi (akış şeması ve üretim prosesinin doğru tanımlanmasını sağlayan ürünün temel girdilerini ve karakteristik özelliklerini ifade eden, ham madde temininden şişeleme aşamasına kadar olan tüm aşamaların sürelerini de içerir şekilde ayrıntılı açıklama),
- Varsa coğrafi işaret, marka, etiket, şişe, kapak tescil belgeleri
Tescil belgelerinin kiralanması durumunda inhisari lisans sözleşmesi. Tescil edilen markanın tescil edildiği şekil, metin vb. hususların ürün üzerinde yer alan bilgilerde tescilde belirtildiği haliyle kullanılması zorunludur.
Şarap kategorisindeki ürünlerden sadece alkol derecesinde değişiklik olması halinde; bu ürünler portalda ürün listesi ekranından onaylı ürünün kopyası oluşturularak yeni ürün olarak eklenir. Kopya oluşturularak eklenen bu yeni ürünün sadece alkol derecesi ve değişmesi halinde barkod bilgisi girilerek gerekli dosyalar eklenerek kaydı yapılır. Diğer bilgilerde değişiklik olduğunun tespiti halinde sorumluluk firmaya aittir.
Şaraplarda ürün yılı değişikliği, yeni ürün başvurusu ya da güncelleme kapsamında değerlendirilmez. Başvuru yapılmasına gerek olmaksızın etiket üzerinde ürün yılı değiştirilebilir.
Yukarıda yer alan belgelerin eklenmesi sonrası portaldan alınacak ürün onay başvuru dilekçesi ve eki ile Başkanlığa başvurulur.
C) GÜNCELLEME İŞLEMLERİ
Portala ürün onayı için girilen bilgilerde değişiklik olmaksızın ürünün etiketinde, boyunluğunda, ambalaj şeklinde vb. unsurlarda değişiklik olması durumunda güncelleme kapsamında başvuru yapılması gerekmektedir. Portala ürün onayı için girilen bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda ise, yeni ürün başvurusu yapılması gerekmektedir. Güncelleme kapsamındaki başvurularda, aşağıda belirtilen belgelerin de portala eklenmesi gerekmektedir.
1- Ürünün boydan renkli fotoğrafları (ön/arka/yan/iç etiketi ve boyunluk ayrı ayrı görülecek şekilde),
2- Ürün ambalajı üzerinde yer alan orijinal etiket, Türkçe etiket, boyunluk, kabartma vb. bütün unsurların düz zeminde çekilmiş renkli fotoğrafları,
3- Ürün ambalajı üzerinde yabancı dilde belirtilen tüm unsurların Türkçe çevirisi
Ç) ÜRÜN ONAYI BAŞVURU VE GİRİŞ İŞLEMLERİ
Portala ilk defa ürün kaydedilirken aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir.
Başvuru yapılan ürün markasının daha önce başka bir gerçek veya tüzel kişi tarafından Türk Patent ve Marka Kurumundan 34 ve altı nice gruplarında tescil alması ve tescilin geçerli olması durumunda söz konusu marka için ürün onayı verilmez.
Markanın kiralanması durumunda kira sözleşmesinin inhisari olarak yapılması gerekmektedir.
Markanın, Marka Tescil Belgesi'nde tescil edildiği haliyle portala kaydedilmesi, etiket üzerinde aynı ibarelerin yer alması, metin ve şekil olarak tescil edilmesi durumunda metinle birlikte şeklin de etiket üzerinde Marka Tescil Belgesi'nde belirtildiği şekliyle kullanılması ve portala metinden sonra “şekil" ibaresi yazılarak kaydedilmesi gerekmektedir.
Firmanın tescil edilmemiş bir ibareyi marka olarak kullanmak istemesi durumunda bu ibarenin portala beyan edildiği şekli ile etiket üzerinde yer alması gerekmektedir. Ancak söz konusu markanın bir başka kişi veya kuruluş tarafından tescil edilerek Marka Tescil Belgesi alınması durumunda verilen ürün onayı iptal edilecektir.
Ürün adı; ürünü tanımlayan ve aynı marka diğer ürünlerden ayırt edici ibareleri ifade eder. Ürünün markası, kategorisi, alt kategorisi, ambalaj hacmi, alkol derecesi, ürün yılı gibi bilgiler ürün adı olarak kullanılamaz.
Firmaların ürün onayı ve güncelleme başvuru talepleri 15 gün içerisinde incelenerek karara bağlanır. Başvuru dosyasında eksik bilgi ve belge olması durumunda firmaya 15 gün süre verilir. Tamamlanan başvurular 15 gün içerisinde 4250 sayılı Kanun, 4733 sayılı Kanun ve bu kanunlara dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuat hükümleri kapsamında değerlendirilerek uygun bulunanlara portaldan ürün onayı verilir ve durum yazı ile firmaya bildirilir. Verilen süre içerisinde eksik bilgi ve belgeleri tamamlanmayan ve inceleme sonucunda uygun görülmeyen başvurular portaldan reddedilir ve durum yazı ile firmaya bildirilir.
Portala elektronik imza (e-imza) ile kimlik doğrulama yapılarak giriş alt yapısının tamamlanması durumunda, ayrıca dilekçe ile başvuru şartı aranmaz.
D-ÜRÜN ONAYI ALMIŞ ÜRÜNLERİN PORTALA KAYIT İŞLEMLERİ
Daha önce ürün onayı almış ürünlerin; firmalar tarafından 30/04/2025 tarihine kadar portal kayıtlarının güncellenmesi ve ilgili belgelerin portala yüklenmesi zorunludur. Bu tarihe kadar ürün onayı güncellenmeyen ürünlerin ürün onayları iptal edilecektir.
Başkanlığımızdan ürün onayı almadan piyasaya arz edilen ürünler için 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin 5 inci fıkrasının (c) bendi uyarınca, Başkanlığa iletilen bilgi ve belgelerde yanlış veya yanıltıcı unsurlara yer verildiğinin tespit edilmesi durumunda ise aynı Kanunun 8 inci maddesinin 5 inci fıkrasının (a) bendi uyarınca idari yaptırım uygulanacaktır.
Başkanlığımızca değerlendirmeler, firma beyanı çerçevesinde, 4250 sayılı Kanun, 4733 sayılı Kanun ve bu kanunlara dayanılarak çıkarılan ikincil mevzuat hükümleri kapsamında yapılacak olup, bu değerlendirmeler üretici/ithalatçı firmanın diğer mevzuatta yer alan düzenlemeler kapsamındaki sorumluluk ve şartları yerine getirmesi yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Mevzuata aykırılığın sonradan ortaya çıkması durumunda veya ürünün piyasaya arzından sonra mevzuata aykırılık tespiti durumunda sorumluluk üretici/ithalatçı firmaya ait olup, mevzuat çerçevesinde iş ve işlemler yürütülecektir.
07/06/2022 tarihli ve “Alkollü İçki Firmalarının Ürün Girişi ile İzin/Güncelleme İşlemleri Hakkında Duyuru" başlıklı duyuru uygulamadan kaldırılmıştır.
Kamuoyuna duyurulur.
