Piyasa Düzenleme ve Kontrol Daire Başkanlığı

1.1 Tütün Mamulü Satışının Yapılamayacağı Yerler ve Yöntemler

4207 sayılı Kanunun 3'üncü maddesinin yedinci fıkrası “Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde ve bunların yerleşkelerinde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz." şeklinde düzenlenmiş, diğer taraftan 4733 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin beşinci fıkrasının (k) bendi tütün mamulleri veya alkollü içkilerin tüketicilere satışını; internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sistemi kuran veya faaliyette bulunanlara idari para cezası verilmesini öngörmüştür.

Kanundaki “hizmet verilen yer" ifadesi 24.12.2008 tarihli, 4523 sayılı ve 18.12.2009 tarihli, 5181 sayılı mülga TAPDK Kurul Kararları doğrultusunda “Doğrudan hizmetin verildiği mekanlar ve/veya açık alanlar ile müstakil olarak bu hizmetin verildiği yapılar, yapıların eklentileri ve bahçeleri, bu kapsamda yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise yerleşke sınırları içi" şeklinde yorumlanmaktadır. Bu kapsamda üniversite yerleşkeleri de dahil olmak üzere, eğitim hizmeti verilen yerlerde ve sağlık hizmeti verilen  (hastane içi veya bahçesi gibi) yerlerde tütün mamulü satışı yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9'uncu maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

“Tütün mamulü satışının yapılamayacağı yerler ve yöntemler"

MADDE 9 – (1) Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde ve bunların yerleşkelerinde tütün mamullerinin satışı yapılamaz. Bu hizmetlerin verildiği yerlerin açık alanları ile bu hizmetin verildiği yapılar, yapıların eklentileri ve bahçeleri yerleşke sınırları içinde kabul edilir.

 (2) Bilgi toplumu hizmetleri vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla tütün mamulü satışı ve teslimi yapılamaz.

(3) İşyerlerinde bulunan otomatik satış makinelerinde tütün mamulü bulundurulamaz. Tütün mamulleri, her nevi oyun makineleri ile veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez."


1.2.Tütün Mamullerinin Perakende Satış Noktalarında Teşhirinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 


 07.01.2011 tarihli ve 27808 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile yapılan düzenlemeler gereğince tütün mamullerinin perakende satış noktalarında aşağıdaki esaslara uyulmak suretiyle satış ve teşhirinin yapılması esastır.

Buna göre;

Ø    Tütün mamullerinin; işyerinin dışarıdan görünmeyen ayrı bir bölümünde, onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşamaması için tedbir alınmak suretiyle, çalışanların gözetim ve denetimi altında bulundurularak satışı yapılabilir. Ancak bu nevi işyerlerinde, belirtilen nitelikleri haiz ayrı bir satış bölümünün oluşturulmasının işyerinin fiziki koşulları sebebiyle mümkün olmaması durumunda, tütün mamulleri onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan ulaşamayacağı satış ünitelerinde satışa sunulur.

Ø    Bu kapsamda;

​•    Tütün mamulleri, satış ünitelerine işletme dışından görülmeyecek şekilde yerleştirilir.
•    Satış üniteleri işyeri dışına konulamaz.

•    Belgeli satıcılar, tütün mamullerinin işyerinin dışından görünmesini ve onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin ürünlere doğrudan ulaşabilmesini engellemek için, gerek işyerinin fiziki koşullarını gerekse satış ünitelerinin niteliğini ve konumunu uygun hale getirmek için her türlü tedbiri almak zorundadırlar.
•    İşyerinin fiziki koşulları sebebiyle, satış ünitesinin içerisinde bulunan tütün mamullerinin dışarıdan görünmesinin engellenemediği durumlarda, işyerine yerleştirilen satış ünitesinin, içi görünmeyecek şekilde dizayn edilmiş olması gerekir. Herhangi bir satış ünitesinin bulunmadığı ya da satış ünitesinin sığamayacağı kadar küçük alanlarda satış yapan perakende satıcılar, tütün mamullerini görünür yüzü şeffaf olmayan dolaplarda bulundururlar.

•    Tüketicilerin içeriye girmeksizin alışveriş yapabildiği büfeler hariç olmak üzere, tütün mamulleri; çocuklara yönelik olan materyaller, çocuk dergileri, kitap ve yayınları ile çocuk kıyafetleri, kırtasiye, oyuncaklar ile cips, çikolata, şekerleme benzeri çoğunlukla çocuklar tarafından tüketilen ürünlerle bitişik olan alanlarda satışa arz edilemez.

•    Satış üniteleri; hiçbir yazılı veya görsel ve işitsel unsurları içermeyecek, reklam içerikli ibare ve işaretleri taşımayacak, birden fazla renk kombinasyonu ile dizayn edilmeyecek şekilde, sade olmak zorundadır. Birden fazla satış ünitesinin bulunması durumunda tüm satış üniteleri için aynı renkte olma şartı aranır.

•    Perakende satış yapan işyerlerinde satış üniteleri ile ürünlerin bulundurulma şekli ve satışının yapıldığı yerler herhangi bir firmaya üstünlük sağlayacak şekilde düzenlenemez. Ürünler satış ünitelerinde, yatay ya da birleşik uyarıların resimli yüzeylerinin görünmesi engellenmeyecek şekilde, dik olarak bulundurulur. Satış ünitelerinde ürünler grupman olarak bulundurulamaz.

•   Tütün mamullerinin markalarını çağrıştıracak şekilde sözcükler, şekiller, resim, renk kombinasyonları ve harfler ile her türlü alametler, iş yerlerinin içinde, dışında, vitrinlerinde, tabelalarında ve satış ünitelerinde bulundurulamaz.

•    Perakende satıcılar, işyerlerindeki satış ünitelerini/alanlarını bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak düzenlemek zorundadırlar. Üreticiler, ithalatçılar, pazarlama şirketleri ve toptan satıcılar, perakende satıcıları bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak satış üniteleri/alanları düzenlemeye zorlayamaz veya özendiremez.

•    Perakende satıcılar; sigara haricindeki diğer tütün mamullerini işyerlerinde bulundurmak istemeleri halinde, bu maddede yer alan düzenlemelere uymak zorundadırlar.

•    İşyerlerinde birden fazla alanda sigara satışa sunulamaz.

Bu düzenlemeler ile satış ünitelerinin birden fazla olabileceği, satış alanlarının ise birden fazla olamayacağı düzenlenmiş olup, bu bağlamda market, süpermarket, hipermarket gibi büyük ölçekli işyerlerinin içinde birden fazla kasa başı standında konumlandırılmış satış ünitelerinin bulunduğu bölüm “satış alanı" olarak değerlendirilmektedir.

Satış ünitelerinin; hiçbir yazılı veya görsel ve işitsel unsurları içermeyecek, reklam içerikli ibare ve işaretleri taşımayacak, birden fazla renk kombinasyonu ile dizayn edilmeyecek şekilde, sade olması; birden fazla satış ünitesinin bulunması durumunda ise tüm satış ünitelerinin aynı renkte olması gerekmektedir.

Tütün ürünlerinin işyeri içinden görülmesi yasak değildir.

Satış ünitelerinde ürünler grupman olarak bulundurulamaz. “Grupmandan" kasıt, içerisine aynı marka ve çeşit bazında birden fazla tütün mamulü birim paketi konularak perakende satışa sunulan herhangi bir malzemeden yapılmış ambalajdır.

Satış ünitelerinde, yatay ya da birleşik uyarıların resimli yüzeylerinin görünmesi engellenmeyecek şekilde dik olarak bulundurulan tütün ürünü birim paketleri grupman olarak değerlendirilmemektedir.
Tüketicilerin içeriye girmeksizin alışveriş yapabildiği büfeler hariç olmak üzere, tütün mamullerinin; çocuklara yönelik olan materyaller, çocuk dergileri, kitap ve yayınları ile çocuk kıyafetleri, kırtasiye, oyuncaklar ile cips, çikolata, şekerleme benzeri çoğunlukla çocuklar tarafından tüketilen ürünlerle bitişik olan alanlarda satışa arz edilemeyeceği şeklindeki düzenlemeden, tütün ürünlerinin satışa sunulduğu satış ünitelerinin, söz konusu ürünler ile yan yana konumlandırılmaması gerektiği anlaşılmalıdır.


1.3. Nargilelik Tütün mamulü Sunumu Yapılamayacak Yerler

Nargilelik tütün mamulü tüketilen işyerine ait alan/alanların, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte yer alan düzenlemelerle birlikte;
a) Örgün eğitim kurumları, dershaneler ve öğrenci yurtlarına kapıdan kapıya en az 100 (yüz) metre mesafede bulunması,

b) Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta, lise ve yükseköğretim kurumlarının; kültür ve sosyal hizmet binalarının; bu binaların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların) kapalı ve açık alanlarında yer almaması,

c) Sağlık, kültür, sosyal hizmet ve spor hizmeti verilen yerlerin hizmetin ifa edildiği alanların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların)  kapalı ve açık alanlarında bulunmaması,

ç) 16/7/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2009/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinde belirtilen “kapalı alan" tanımına girmeyen alana sahip olması,
Zorunludur.

1.4.    Alkollü İçki Satışının Yapılamayacağı Yerler ve Yöntemler

4250 sayılı Kanunun 6'ncı maddesinin onbirinci fıkrası “Meskun mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyollardaki ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmez. Öğrenci yurtları, sağlık hizmeti verilen yerler, spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonları, her türlü eğitim ve öğretim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında alkollü içkilerin satışı yapılamaz." şeklinde düzenlenmiş, diğer taraftan 4733 sayılı Kanunun 8'inci maddesinin beşinci fıkrasının (k) bendi tütün mamulleri veya alkollü içkilerin tüketicilere satışını; internet, televizyon, faks ve telefon gibi elektronik ticaret araçları ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sistemi kuran veya faaliyette bulunanlara idari para cezası verilmesini öngörmüştür.

4250 sayılı Kanunun 9'uncu maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları “Bu Kanun kapsamına giren ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. Bu fıkradaki mesafe şartı turizm belgeli işletmeler için uygulanmaz. / Mesafe şartı, satış belgesinin verildiği tarih itibarıyla aranır." ifadesini haiz bulunmaktadır.

Alkollü içkilerin satışının yapılamayacağı yerleri belirleyen 4250 sayılı Kanun hükmününün uygulamasına yönelik olarak, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükmü "3) (Değişik:RG-20/9/2023-32315) Aşağıda sayılan yerlerde faaliyet gösteren işyerlerinde alkollü içki satışı veya sunumu yapılamaz:

a) Öğrenci yurtlarında; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, yurt yerleşke sınırları içinde.

b) Sağlık hizmeti verilen yerlerde; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, bu kapsamda yerleşke içinde faaliyet gösteriyorlar ise yerleşke sınırları içinde.

c) Spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonlarında.

ç) Her türlü eğitim ve öğretim kurumlarında; münhasıran bu hizmet için kullanılan yapılarda, yapıların eklentileri ve bahçelerinde, bu kapsamda yerleşke içinde faaliyet gösteriyorlar ise yerleşke sınırları içinde.

d) Kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarında." şeklinde düzenlenmiştir.

4250 sayılı Kanun kapsamına giren ürünler alkol ve alkollü içkilerdir.

4250 sayılı Kanunun geçici 1'inci maddesinin dördüncü fıkrası doğrultusunda, anılan Kanunda değişiklik yapan 6487 sayılı Kanunun yayımı tarihi (11/06/2013) itibariyle geçerli bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı ve yanı sıra geçerli bir alkollü içki satış belgesine birlikte sahip olanlar için, söz konusu belgeleri geçerliliğini koruduğu sürece bu mesafe şartı aranmamaktadır.

Diğer taraftan, Yönetmeliğin 12'nci maddesinin ikinci fıkrasında, satış belgesi başvurusu esnasında ibrazı gereken evrak arasında “Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde; perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin mevzuatına göre yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazı" da sayılmış olup, düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, Belediye teşkilatı olmayan yerlerde perakende alkollü içki satışı yapılabilmesi için, satış yapılacak mahalden sorumlu mülki amirden “alkollü içki satışı yapılmasında sakınca olmadığı yönünde" ifade içeren resmi yazının alınması ve başvuru esnasında yetkili personele ibrazı zorunludur.

4250 sayılı Kanunda alkollü içki satışı yapılamayacak yerler / yöntemler aşağıdaki hükümlerle belirlenmiştir:

4250 sayılı Kanun – Madde:6/5

“Alkollü içkiler, otomatik satış makineleri ile satılamaz, her nevi oyun makineleri veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez. Bu ürünler basın ve yayın yoluyla tüketicilere satılamaz ve posta ile satış yöntemi kullanılarak gönderilemez. Alkollü içkiler, 22:00 ila 06:00 saatleri arasında perakende olarak satılamaz."

4250 sayılı Kanun – Madde:6/11

“Meskun mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere, otoyollardaki ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmez. Öğrenci yurtları, sağlık hizmeti verilen yerler, spor müsabakası yapılan stadyum ve kapalı spor salonları, her türlü eğitim ve öğretim kurumları, kahvehane, kıraathane, pastane, bezik ve briç salonları ile akaryakıt istasyonlarının mağaza ve lokantalarında alkollü içkilerin satışı yapılamaz."

4250 sayılı Kanun – Madde:9/2

“Bu Kanun kapsamına giren ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. Bu fıkradaki mesafe şartı turizm belgeli işletmeler için uygulanmaz."

1.5. Alkollü İçki Satışı Yapılacak Yerin Mesafe Şartına Uygunluğu ve Örgün Eğitim Kurumu Kavramı

4250 sayılı Kanunun 9'uncu maddesinin ikinci fıkrası “Bu Kanun kapsamına giren ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunması zorunludur. Bu fıkradaki mesafe şartı turizm belgeli işletmeler için uygulanmaz." şeklinde düzenlenmiştir.
Konuya ilişkin İkincil düzenleme, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 12'nci maddesinin ikinci fıkrasında alt bent olarak yer almaktadır:
“Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ile anılan faaliyetleri yürütmekte iken işyeri adresini değiştiren kişiler işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. Perakende alkollü içki satışı yapılacak işyerleri ile 11/6/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerlerinin mesafe şartına uygunluğu, ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından ruhsat üzerine güncel tarih ile derç edilir ya da bu şartı karşılayan ek bir yazı düzenlenir. Mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerine derç edildiği tarihi veya ek yazının düzenlenme tarihini müteakip otuz gün içinde satış belgesi başvurusunda bulunulmaması halinde, derç işleminin veya ek yazının güncellenmesi zorunludur. 11/6/2013 tarihinden sonra açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerleri için, ruhsat düzenleme tarihini müteakip otuz gün içinde açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda bulunulması durumunda, mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerinde derç edilmesi veya bu şartı karşılayan ek yazının ibrazı aranmaz. Satış belgesi verildikten sonra işyerinin yüz metre yakınında örgün eğitim kurumu, dershane, öğrenci yurdu veya ibadethanenin faaliyete geçmesi, satış belgesinin geçerliliğini sona erdirmez."

Düzenlemeye göre;

Açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere yeni belge başvurusu yapılması veya mevcut açık alkollü içki satış belgesi için adres değişikliği talep edilmesi halinde;

a) Başvuru esnasında ibraz edilen ve faaliyet konusu açık alkollü içki satışına uygun olan işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlenme tarihini müteakip 30 gün içinde satış belgesi veya adres değişikliği başvurusu yapılmış ise mesafe şartının ayrıca belgelendirilmesine gerek bulunmamaktadır.

b) Yeni açık alkollü içki satış belgesi başvurusu veya mevcut belge için adres değişikliği başvurusu, ibraz edilen işyeri açma ve çalışma ruhsatının düzenlenme tarihini müteakip 30 gün içinde yapılmamışsa, başvuru sahibi tarafından ruhsat düzenlemeye yetkili merciden ek bir yazı alınması veya ruhsat üzerine derç ettirilmesi suretiyle mesafe şartına uygunluğun belgelendirilmesi zorunludur. Uygunluğa dair ek yazının düzenlenmesini veya ruhsata derç tarihini müteakip 30 gün içinde yetkili birime başvuruda bulunulmamışsa, bahis konusu işlemin güncellenmesi zorunludur.

Perakende olarak alkollü içki satışı yapmak üzere yeni belge başvurusu yapılması veya mevcut perakende alkollü içki satış belgesi için adres değişikliği talep edilmesi halinde;
Başvuru esnasında ibraz edilen ve faaliyet konusu perakende satışa uygun olan işyeri açma ve çalışma ruhsatının yanı sıra, ruhsat düzenlemeye yetkili merciden ek bir yazı alınması veya ruhsat üzerine derç ettirilmesi suretiyle mesafe şartına uygunluğun belgelendirilmesi zorunludur. Uygunluğa dair ek yazının düzenlenmesini veya ruhsata derç tarihini müteakip 30 gün içinde yetkili birime başvuruda bulunulmamışsa, bahis konusu işlemin güncellenmesi zorunludur.
Ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından alkollü içki satışı yapılmak istenen işyerinin mesafe şartı uygunluğuna dair düzenlenecek yazı aşağıdaki formatlardan birine uygun (veya içerik olarak benzer) olmalıdır.

“…………… adresindeki işyeri 4250 sayılı Kanunun 9'uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen mesafe şartlarına uygundur."

“…………… adresindeki işyeri ile örgün eğitim kurumları ve dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az yüz metre mesafenin bulunmaktadır."


Örgün Eğitim Kurumu Kavramı:

 14/06/1973 tarih ve 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 18 inci maddesi ikinci fıkrasında “Örgün eğitim, okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve yüksek öğretim kurumlarını kapsar." şeklinde düzenleme yapılmış olup “Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği"nin 4 üncü maddesinde ise, okul öncesi eğitim kurumu; “Okul öncesi çağı çocuklarına eğitim veren resmi ve özel okul öncesi eğitim kurum", Okul; “Anaokulu ile bünyesinde uygulama sınıfı ve ana sınıfı bulunan her derece ve türdeki okul" olarak tanımlanmıştır.
08/02/2007 tarih ve 5580 sayılı Özel Öğretim Kanunu'nda Özel Öğretim Kurumları 2'nci maddede “Okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim, özel eğitim okulları ile çeşitli kursları, uzaktan öğretim yapan kuruluşları, dershaneleri, motorlu taşıt sürücüleri kursları, hizmet içi eğitim merkezleri, öğrenci etüt eğitim merkezleri, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ile benzeri özel öğretim kurumlarını" şeklinde sayılmıştır.

Ayrıca, kreş ve gündüz bakım evlerinin işleyişleri “Özel kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik" ile düzenlenmiş olup kreş ve gündüz bakım evi, “0-6 yaş grubu çocukların gelişim, bakım, korunma ve beslenmelerini sağlayan kurumlar" olarak tanımlamaktadır. Kreş ve gündüz bakım evleri, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak kurulmaktadır.
 Yukarıdaki mevzuat hükümleri çerçevesinde, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumları ile anaokulu veya anasınıfı özel eğitim kurumu niteliği taşısa dahi örgün eğitim kurumu kapsamına girmektedir. Dershaneler, özel eğitim kurumu olmakla birlikte 4250 sayılı Kanun'da ayrıca yer aldığından dershaneler için de mesafe şartı aranmaktadır. Yükseköğretim Kurumlarına ait öğrenci yurtları da 4250 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilecektir. Sadece kreş hizmeti verilen yerler için mesafe şartı aranmamakla birlikte kreş ve anaokulu aynı kurum bünyesinde hizmet veriyorsa mesafe şartı bu yerler için de aranacaktır. Bunların dışında, Özel Öğretim Kanunun kapsamındaki kurslar, eğitim merkezleri, motorlu taşıt sürücü kursları gibi kurumlar için mesafe şartı aranmayacaktır.

​1.6. Alkollü İçkilerin Bilgi Toplumu Hizmetleri Vasıtasıyla Yapılacak Satışlarına İlişkin Esaslar

(Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik – Madde:11)

Alkollü içkilerin, bilgi toplumu hizmetleri vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla yapılacak satışlarına ilişkin esaslar

MADDE 11 – (1) Alkollü içkilerin tüketicilere satışını; bilgi toplumu hizmetleri ya da posta ile sipariş yöntemi kullanarak yapmak üzere satış sistemi kurulamaz veya faaliyette bulunulamaz. 

(2) Belgeli satıcılar tarafından tüketiciler dışındakilere bilgi toplumu hizmetleri ya da posta ile sipariş yöntemi kullanmak suretiyle yapılacak satışlarda fiziki işyerinin varlığı aranır. Ayrıca, bu tür satışlarda satışın gerçekleştirileceği ortam bilgileri Kuruma yazılı olarak bildirilir ve bu bilgiler satış belgesi üzerinde Kurumca belirtilir. Satış belgesi üzerinde yer alan bilgiler dışında başka ortamlardan satış yapılamaz.    
(3) Alkollü içkilerin adını veya markasını içeren alan/alt alan adı kullanılmak suretiyle bu ürünlerin reklam ve tanıtımına yönelik olarak internet sitesi açılamaz. Ancak Türkiye'de faaliyette bulunan alkollü içki üreticisi firmalar ihracat amacıyla, ülke içinden erişimini engellemeleri koşuluyla, ürettikleri ürünlerin yurt dışına yönelik reklam ve tanıtımını internet siteleri vasıtasıyla yapabilirler.

(4) Alkollü içki üretici, ithalatçı veya toptan satıcıları, ürettikleri, ithal ettikleri veya pazarladıkları ürünlerin isimlerine/markalarına Kurumsal internet sitelerinin ürünler bölümünde, reklam ve ürün tanıtımı yapılmaksızın ve görsel unsurlar kullanmaksızın liste halinde yer verebilirler. İnternet aracılığıyla alkollü içkilerin tüketiciler dışındakilere satışını ve tanıtımını içeren ayrı bir internet sitesi oluşturulmak istenmesi veya diğer ürünlerden ayrı ulaşılabilen aynı internet adresi içerisinde ayrı bir sayfa tahsis edilmesi halinde erişimin arz zinciri içerisindeki satış belgesini haiz kullanıcılara verilecek kullanıcı adı ve parola ile sağlanması ve satışı gerçekleştirecek olan satıcının satış belgesinde belirtilen fiziki işyeri adresi ile satış belgesi üzerinde yer alan Kurum sicil numarasına yer verilmesi zorunludur. Arz zinciri içerisindeki satış belgesini haiz kullanıcılara yönelik internet sitesinde veya sayfasında, alkollü içki üretici, ithalatçı ve toptan satıcıları ürettikleri, ithal ettikleri veya pazarladıkları ürünlere ait teknik bilgilere, herhangi bir reklam unsuru içermemek kaydıyla ürün markaları ve görsellerini kullanmak suretiyle yer verebilirler.

(5) Alkollü içkiler, otomatik satış makineleri ile satılamaz, her nevi oyun makineleri veya farklı yöntemlerle oyun ve bahse konu edilemez. Bu ürünler tüketicilere basın ve yayın yoluyla satılamaz ve posta ile satış yöntemi kullanılarak gönderilemez.

1.7. Alkollü İçkilerin Teşhirinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

(Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik – Madde:23)

MADDE 23 – (1) Alkollü içkiler, sadece bu ürünlerin satışına tahsis edilmiş alanda bulunan satış ünitelerinde sergilenir. Ürüne tahsis edilmiş muhafaza ve soğutma amaçlı üniteler de satış ünitesi kapsamındadır. Alkollü içkiler, birden fazla satış ünitesinde satışa sunulabilir ancak, satış üniteleri birden fazla alanda/reyonda konumlandırılarak alkollü içkilere tahsis edilmiş alan bütünlüğü bozulamaz. Reklam ve tanıtım unsurlarını taşımayan ve içi görünmeyecek şekilde dizayn edilmiş soğutucuların işyeri dışında konumlandırılması alan bütünlüğünü bozmaz.   
(2) Perakende satış yapan işyerlerinde, tüketici seçeneklerini azaltacak şekilde herhangi bir firmanın ürünleri ve markaları teşhir edilemez.

(3) Tüketicilerin içeriye girmeksizin alışveriş yapabildiği büfeler hariç olmak üzere, alkollü içkiler; çocuklara yönelik olan materyaller, çocuk dergileri, kitap ve yayınları ile çocuk kıyafetleri, kırtasiye, oyuncaklar ile cips, çikolata, şekerleme benzeri çoğunlukla çocuklar tarafından tüketilen ürünlerle bitişik olan alanlarda satışa arz edilemez.

(4) Perakende satıcılar bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak teşhir düzenlemesi yapmaktan sorumludurlar. Üreticiler, ithalatçılar ve toptan satıcılar, perakende satıcıları bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak teşhirde bulunmaya zorlayamaz veya özendiremez.
(5) Alkollü içkiler işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satışa arz edilemez. Perakende satış belgesini haiz satıcılar, alkollü içkilerin işyeri dışından görünmemesi için gerek işyerinin fiziki koşullarını gerekse satış ünitelerinin niteliğini ve konumunu uygun hale getirmek için tedbir almak zorundadırlar.

1.8. Satış Belgelerinin Süre Uzatımı İşlemi

Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 14 üncü maddesinin Satış belgelerinin alındığı veya süre uzatım işleminin yapıldığı tarihe bakılmaksızın, faaliyetine devam etmek isteyen satıcılar takip eden yılın Ocak ayı başından Mart ayı sonuna kadar süre uzatım işleminini gerçekleştirmek zorundadır.

Süre uzatım işlemi, Bakanlık tarafından belirlenen işlem bedelinin, Ziraat Bankası şubesi gişelerinde / ATM cihazlarında veya Ziraat Bankası İnternet Şubesinde kullanımda olan kurumsal tahsilat ekranı vasıtasıyla, "Ödemeler>Diğer Ödemeler>Diğer Kurumlar> Tob-Tütün ve Alkol D.Bşk. (M.Tapdk) Online Yeni Satış Belgesi Ve Süre Uzatım İşlemi" yolu izlenerek ve belgeye ait sicil numarası belirtilerek yatırılması suretiyle gerçekleştirilir.

Belge sahiplerinin belirtilen şekilde süre uzatım bedelini yatırmak dışında herhangi bir ilave işlem yaptırmalarına, il/ilçe müdürlüklerine başvurmalarına gerek yoktur. Ancak, süre uzatım bedelinin doğru bir şekilde yatırıldığından emin olunması ve yaşanabilecek mağduriyetlerin önlenmesi adına; satıcıların belgelerinin üzerinde (belgelerin yeni tarihli olması halinde) yer alan karekodun okutulması veya https://www.tarimorman.gov.tr/TADB adresinden ulaşılabilecek "satıcı sorgulama" ekranından sorgulama gerçekleştirilmesi yoluyla, "faal-süre uzatımı yapılmadı" durumundaki belgelerinin "faal" duruma gelip gelmediğini kontrol etmeleri önem arzetmektedir.

Süre uzatım işlem bedelinin EFT veya havale gibi yöntemlerle yatırılması halinde işlemin gerçekleştirilmesi mümkün bulunmamakta olup, ödemenin mutlak surette yukarıda belirtilen şekilde yapılması zorunludur.

Hatalı yöntemlerle yapılan ödemelere ilişkin bedel iade talebi doğrudan Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı'na yapılmalıdır. İade talep dilekçe örnekleri yetkili il/ilçe müdürlüklerinden temin edilebilmektedir.

Süresi içerisinde süre uzatım işlemini yaptırmayan satıcıların satış belgeleri, süre uzatım işleminin son gününden itibaren otuz gün sonra geçerliliğini kaybeder. Satıcılar bu süre içerisinde sadece ellerinde kalan ürünlerin tasfiyesi kapsamında ürün satabilirler. Ancak yeni ürün satın alamazlar.

Süre uzatım işlemi yapılmaması nedeniyle belgesi geçerliliğini yitiren satıcıların faaliyetlerine devam etmek istemeleri halinde, güncel mevzuat hükümlerine uygun yeni bir satış belgesi başvurusunda bulunması gerekmektedir.

2.1. Perakende Satış Belgesi Başvurularında İbraz Edilen İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarının Değerlendirilmesi

Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8'inci maddesi gereğince işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu; bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olanlar ile münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı yapan kişiler, perakende satış belgesi talebinde bulunabilmektedirler.
İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarına (ruhsat) ilişkin usul ve esaslar 10/8/2005 tarihli ve 25902 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik"le belirlenmiştir. Ancak ülke genelinde birçok farklı noktada düzenlenen ruhsatta (özellikle faaliyet konusu alanında) genel bir uygulama birliği sağlanamadığı sıkça karşılaşılan örneklerden anlaşılmaktadır.
Anılan Yönetmeliğin 10'uncu maddesi; “Adresi ve işleticisi aynı olan ve birden fazla faaliyet konusu bulunan işyerlerine, ana faaliyet dalı esas alınarak tek ruhsat düzenlenir. Talî faaliyet konuları ruhsatta ayrıca belirtilir. / Aynı adreste bulunsa bile ana faaliyet konusu veya işletmecisi farklı olan işyerlerine ayrı ayrı ruhsat düzenlenir." şeklinde düzenlenmiştir.

Satış belgesi başvuru kabulü esnasında ibraz edilen ruhsatların faaliyet konusu uygunluğu açısından değerlendirilebilmesi için bazı ek kurallar getirilmiştir.

Perakende satış belgesi yeni başvuru veya süre uzatım işlemi esnasında ibraz edilen işyeri açma ve çalışma ruhsatlarında yer alan faaliyet konularının değerlendirilmesinde doğan tereddütlerin ortadan kaldırılması ve ülke genelinde uygulama birliğinin sağlanması amacına yönelik olarak mülga TAPDK Kurul'u tarafından alınan 23.02.2011 tarihli, 6185 sayılı Karar gereğince;

a) İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 10'uncu maddesine aykırı olarak düzenlenmiş (birbiri ile çelişen, diğer bir değişle anılan Yönetmeliğin ekinde farklı sıhhi müessese sınıflarında sayılan faaliyet konularının, aynı faaliyet konusu alanında gösterildiği ruhsatlar başvuruya esas kabul edilmeyecektir.

(Örneğin: “ana faaliyet konusu" veya “faaliyet konusu" bölümünde “lokanta ve bakkal" ifadesi yer alan bir ruhsata göre başvuru kabul edilmeyecek, ruhsat üzerinde gerekli düzeltmenin yaptırılmasının istenecek ve “ana faaliyet konusu" alanındaki faaliyet konusu başvuru kabulüne esas alınacaktır.)
b) Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8'inci maddesinde bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe ve münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satıcılığı olarak sayılan faaliyet konularından birinin yanı sıra ağırlıklı olarak çocukları hedefleyen ürünlerin satışının gerçekleştirilmesine yönelik olarak düzenlenmiş (ana faaliyet konusu veya tali faaliyet konusu alanında kırtasiye, oyuncakçı vs.faaliyet konularını içeren) işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına istinaden başvuru kabul edilmeyecektir.
(Örneğin: ana faaliyet konusunda kırtasiye, tali faaliyet konusu bölümünde tekel ürünleri satışı yer alan ruhsata istinaden başvuru kabul edilmeyecektir)

c) Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8'inci maddesinde sayılan faaliyet konularından birinin yanı sıra faaliyet konusu alanında ayrıca (İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin ekinde aynı sıhhi müessese sınıfında sayılan) şarküterinin de gösterildiği ruhsatlara istinaden perakende satış belgesi düzenlenebilecektir.
(Örneğin: Faaliyet konusu bölümünde “bakkal ve şarküteri" ifadesi yer alan ruhsata istinaden başvuru kabul edilebilecektir, ancak yalnızca “şarküteri" yazan ruhsatlara istinaden belge başvuru kabulü mümkün olmayacaktır.)

Aynı adreste, aynı işletmeci tarafından işletilen işyerleri için (özellikle oteller, akaryakıt istasyonları) yapılan belge başvurularında Ruhsat Yönetmeliği doğrultusunda ruhsatlarında yer alan ana faaliyet konusu yanında tali faaliyetlerinin de Yönetmeliğimizde sayılan faaliyet konularından biri olması koşuluyla, işyeri açma ve çalışma ruhsatları perakende satış belgesi / süre uzatım işlemi başvurusu kabul edilecektir.

(Örneğin; faaliyet konusu otel olan bir işletme tarafından otel içindeki market de kendileri tarafından işletiliyorsa ve ruhsatında bu faaliyetler konuları da gösterilmiş ise, söz konusu işletmelere perakende satış belgesi verilebilecektir. Aynı durum, akaryakıt istasyonları için de geçerlidir.)
Yukarıdaki Kurul Kararı'nın (a) bendi kapsamında “ana faaliyet konusu" alanında Yönetmelikte sayılan faaliyet konularından birinin varlığının aranması zorunlu olup, yürütülen diğer faaliyetin (İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatları Hakkında Yönetmeliğin 10'uncu maddesine uygun olarak) ruhsatın tali faaliyet konusu alanında ayrıca gösterildiği ruhsatlara istinaden yeni belge veya süre uzatım işlemi başvuru kabulü mümkün bulunmaktadır.

Uygulamada karşılaşılan sorunların çözümü amacıyla süre uzatımı yada yeni başvuru belge başvurusu esnasında;
Yönetmelikte yer alan ifadelerden birinin varlığının yanı sıra, yine doğrudan market ürünlerinin perakende satışını işaret eden “gıda pazarı", “perakende gıda ürünleri satışı" gibi ifadelerin ana faaliyet konusu alanında yer alması halinde, ek olarak yazılan ancak Yönetmelikte sayılmamış olan faaliyet konusunun ruhsatta tali faaliyet bölümüne alınmasını zorunlu kılmadan başvurunun kabul edilebilmesi,
(Örneğin ana faaliyet konusunda “Market ve Gıda Pazarı" veya “Bakkal ve Gıda Maddeleri Satışı")
Özellikle büfelerin birçoğunun aynı zamanda milli piyango veya sayısal loto gibi şans oyunları ya da gazete bayiliğini de yaptığı dikkate alınarak, Yönetmelikte yer alan ifadelerden birinin var olması halinde anılan faaliyetlerin ruhsatta tali faaliyet bölümüne alınmasını zorunlu kılmadan başvurunun kabul edilebilmesi,
(Örneğin ana faaliyet konusuna “Büfe ve Milli Piyango Satışı", “Büfe ve Ganyan Bayii")
Dinlenme tesisi olarak faaliyet gösteren yerlerde tesis içinde birçok faaliyetin aynı anda yürütülüyor olması nedeniyle, buralar için düzenlenen ve perakende satışa izin veren faaliyet konularından birini tali faaliyet konusu alanında içeren ruhsatların başvuruya esas alınabilmesi,
(Örneğin A:Dinlenme Tesisi T: Market, Lokanta)

Mümkün bulunmaktadır.

 “Tekel Bayii" ve “Tekel Büfe" kavramlarının yaygın kullanımda tütün mamulü ve alkollü içki satıcılığını işaret ettiğinden hareketle bu ifadeler “Büfe" kavramı dahilinde değerlendirilmektedir. Bu kapsamda ana faaliyet alanında “Tekel Ürünleri Satışı" veya “Tekel Maddeleri Satışı" gibi paralel faaliyet konuları yer alan işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına istinaden yapılan yeni perakende satış belgesi veya süre uzatım işlemi başvuruları da kabul edilebilecektir.

2.2. Büfeler İçin Perakende Satış Belgesi Düzenlenmesi

Bilindiği üzere, 07.01.2011 tarihli ve 27808 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Perakende satış faaliyetine ilişkin esaslar" başlıklı 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde “8/6/1942 tarihli ve 4250 sayılı Kanun ile 7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Kanunda satış yapılamayacağı belirtilen yerler hariç olmak üzere, işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu; bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olanlar ile münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı yapan kişiler, perakende satış belgesi talebinde bulunabilirler." hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, 4250 sayılı Kanun ile 4207 sayılı Kanunda satış yapılamayacağı belirtilen yerler hariç olmak üzere,  işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu; bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olanlar ile münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı yapan kişilerin perakende satış belgesi başvuruları kabul edilebilmektedir.

Ancak, özellikle büfe olarak faaliyet gösterilen işyerleri için Belediyelerce düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının faaliyet konusu alanında “meşrubat büfesi", “gazete büfesi", “ekmek büfesi" gibi farklı ifadelerle karşılaşılmasına rağmen, ilgili Yönetmelikte belge verilebilecek faaliyet konuları arasında sadece" büfe" ibaresinin sayılmış olması nedeniyle, işyeri açma ve çalışma ruhsatlarında “meşrubat büfesi", “gazete büfesi" vb. ibareler yer alması sebebiyle uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesini teminen yapılan çalışma neticesinde, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte “büfe"nin yanı sıra müstakil bir faaliyet konusu olarak ayrıca belirtilmiş olan “ekmek büfesi" hariç olmak üzere faaliyet konusu alanında “meşrubat büfesi", “gazete büfesi" vb. ifadeler yer alan işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına istinaden yapılan perakende satış belgesi başvurularının da kabul edilmesi uygun görülmüştür.

2.3. Turizm İşletmesi Belgeli Tesislerde Perakende Tütün Mamulü veya Alkollü İçki Satışı

Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8'inci maddesi gereğince işyeri açma ve çalışma ruhsatında belirtilen faaliyet konusu; bakkal, market, süpermarket, hipermarket, kuruyemişçi, büfe olanlar ile münhasıran tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı yapan kişiler, perakende satış belgesi talebinde bulunabilmektedirler.
Turizm belgeli tesislerin içindeki büfe, market gibi satış noktalarında perakende satış yapılmak istenmesi halinde;
- Turizm belgeli tesis içindeki büfe veya market, turizm belgesi sahibi firma tarafından işletiliyorsa ve turizm belgesi üzerinde tesisin içindeki birimler arasında “market" veya “büfe" sayılıyorsa; turizm belgesi sahibi firmanın perakende satış belgesi başvurusu (ayrıca işyeri açma ve çalışma ruhsatı istenmeksizin, diğer başvuru şartlarının taşınması kaydıyla) kabul edilir ve başvuru bilgileri sisteme girilirken (başvuru formu doldurulurken) adres bilgileri alanına, adresin yanı sıra"(Market bölümünde)" ifadesi eklenir.  
- Turizm belgeli tesis içindeki büfe veya market, turizm belgesi sahibi firma tarafından işletiliyorsa, ancak turizm belgesi üzerinde tesisin içindeki birimler arasında “market" veya “büfe" sayılmıyorsa; bu durumda belge sahibi firmadan Kültür ve Turizm Müdürlüğüne tespit yaptırması ve tesis içinde market işletmesi olduğunu belgeletmesi talep edilir. Turizm belgesinin yanı sıra, Kültür ve Turizm Müdürlüğünce yapılan tespite ilişkin yazıyı ibraz eden turizm belgesi sahibi firmanın perakende satış belgesi başvurusu (ayrıca işyeri açma ve çalışma ruhsatı istenmeksizin, diğer başvuru şartlarının taşınması kaydıyla) kabul edilir ve başvuru bilgileri sisteme girilirken (başvuru formu doldurulurken) adres bilgileri alanına, adresin yanı sıra"(Market bölümünde)" ifadesi eklenir.

- Turizm belgeli tesis içindeki büfe veya market, turizm belgesi sahibi firma tarafından işletilmiyorsa; marketi işleten kişi tarafından uygun faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatının ibrazı zorunludur. Başvuru bilgileri sisteme girilirken (başvuru formu doldurulurken) adres bilgileri alanına, adresin yanı sıra"(Market bölümünde)" ifadesi eklenir.

Turizm belgeli tesislerde perakende alkollü içki satışı da 4250 sayılı Kanunun 9'uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen mesafe şartına tabi değildir.

Yukarıda sayılan belgeler, ancak üzerinde belge sahibi olarak gösterilen gerçek veya tüzel kişilere satış belgesi başvurusunda bulunma yetkisi vermektedir. Turizm belgeli tesis içindeki farklı alanlar, farklı kişiler tarafından kiralık olarak işletiliyor ise, bu kişilerin satış belgesi başvurusunda bulunabilmeleri için turizm belgesinin üzerinde “kiracı" olarak belirtilmiş olmaları zorunludur. Aksi halde tesisin farklı bölümlerinin farklı kiracılarca işletilmesi durumunda, satış belgesi talep eden kiracılardan kendi adlarına düzenlenmiş uygun faaliyet konulu işyeri açma ve çalışma ruhsatı ibraz etmeleri istenecektir.

2.4 Yabancı Uyruklu Kişilerin Adli Sicil Kayıtlarının Sorgulanması

Bilindiği üzere, 4733 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin sekizinci fıkrasında “Bu Kanuna, 4250 sayılı Kanuna veya 5607 sayılı Kanuna aykırı fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararı olanlara, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının düzenlemekle yükümlü olduğu piyasalarda faaliyete ilişkin hiçbir belge verilmez, verilmiş olanlar Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca iptal edilir…" hükmü yer almaktadır.

Bu hüküm gereğince, Bakanlığımızın düzenlemekle yükümlü bulunduğu piyasalarda faaliyet göstermek üzere satış belgesi almak isteyenlerin öncelikle 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun, 4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu veya 5607 sayılı Kaçakçıkla Mücadele Kanununa muhalefet etmekten dolayı haklarında kesinleşmiş mahkûmiyet kararının bulunmaması gerekmektedir. Bu durumda, Bakanlığımızdan satış belgesi almak için başvuran sadece Türk vatandaşlarının değil, yabancı uyruklu kişilerin de adli sicil sorgularının yapılması gerekmektedir.
Bu çerçevede, adli sicil kaydı sorgulama işlemlerinde sorgulaması yapılan kişilerin yabancı uyruklu olmasının ve Türkiye'de ikamet edip etmemesi bir engel teşkil etmemekte olup, bahsi geçen şahısların yabancı kimlik numaraları ile başvuru esnasında sorgulama gerçekleştirilebilmektedir.
Yabancı uyruklu olmakla birlikte pasaport bilgileri ile başvuru yapmak isteyenlerin Bakanlığın internet sitesinde yer alan başvuru formunun elektronik ortamda doldurmaları esnasında adli sicil kaydının Bakanlık tarafından sorgulanması talep edebilecekleri gibi, adli mercilere yapacakları başvuru sonucu temin edecekleri adli sicil belgelerini ibraz edebilmeleri de mümkündür.
Diğer taraftan, Bakanlıktan satış belgesi talep eden gerçek kişilerin 4733, 4250 ve 5607 (mülga 1918, mülga 4926) sayılı Kanunlara muhalefetten kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunmamasının yanı sıra, ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 53/1-(e) hükmü kapsamında “bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tâbi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten" men edilmemiş olması gerekmektedir.

2.5. Açık Alkollü İçki Satış Belgesi Düzenlemesine Esas Alınan Turizm Belgeleri

4250 sayılı Kanunun 9'uncu maddesinin birinci fıkrası “Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumundan satış belgesi almak isteyenlerin, öncelikle belediye veya il özel idaresinden iş yeri açma ruhsatı ya da Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm belgesi almaları zorunludur." şeklinde düzenlenmiştir.
Bununla birlikte, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (n) bendinde “Turizm Belgesi: Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenmiş turizm işletmesi belgesi ve kısmi turizm işletmesi belgesini, … ifade eder." hükmü yer almaktadır.

Bu itibarla, açık alkollü içki satış belgesi düzenlenmesine esas olan Turizm Belgeleri şunlardır:
a)    Turizm İşletmesi Belgesi

b)    Kısmi Turizm İşletmesi Belgesi

2.6. Havaalanlarında Faaliyet Gösteren İşyerlerine Açık Alkollü İçki Satış Belgesi Verilmesi

Bakanlığımıza yansıyan dosyalardan, Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne bağlı hava terminallerinde yer alan satış noktalarının işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce düzenlendiği, söz konusu ruhsatlarda ise “alkollü" veya “içkili" ibarelerine yer verilmediği, bu nedenle havaalanlarında işletilen otel, cip salonları ve restoranlara açık alkollü içki satış belgesi düzenlenemediği anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 07/01/2011 tarihinde yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 12 nci maddesinin 2 nci fıkrasının (a) bendi gereğince, açık alkollü içki satışı yapacaklar kişilerin ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat veya izin belgesi örneğini başvuru esnasında ibraz etmeleri gerekmektedir.

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (a) bendinde ise “Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar dışı ile kanunlarda münhasıran il  özel idaresine yetki verilen hususlarda il özel idaresini; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk kademe belediyesini; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyeyi ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği" olarak belirlenmiştir.
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin yazısında da, il özel idaresi ve/veya belediyeler tarafından ruhsatlandırılan işyerlerinin uygulamaları ile paralellik sağlanabilmesi için, sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında faaliyet gösteren işyerleri için açık alkollü içki satışına ilişkin izin belgesinin SHY-33B Yönetmeliği kapsamındaki işyerlerinin faaliyet konuları çerçevesinde işyerinin bulunduğu Havaalanı Mülki İdare Amirleri tarafından verilebileceği belirtilmiştir.​

3.1. Tütün Mamulü ve Alkollü İçki Satışı veya Sunumu İçin Bakanlıktan Alınması Zorunlu Olan Belgeler

Satış belgesi işlemlerine ilişkin ikincil düzenlemeler 07/01/2011 tarihli ve 27808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte (Yönetmelik) yer almakta olup, Yönetmeliğin Satış Belgesi Alma Zorunluluğu başlıklı 5'inci maddesi;

“MADDE 5 –Tütün mamulleri ve alkollü içkilerin toptan ve perakende satışı ile açık alkollü içki satışı faaliyetlerinde bulunacak kişilerin, faaliyet türlerine göre aşağıdaki belgeleri almaları zorunludur:
a) Tütün mamullerinin perakende satışını yapabilmek için, tütün mamulü perakende satış belgesi.
b) Alkollü içkilerin perakende satışını yapabilmek için, alkollü içki perakende satış belgesi.
c) (Mülga)

ç) Münhasıran tütün mamulü perakende satışını yapabilmek için, münhasır tütün mamulü perakende satış belgesi, münhasıran alkollü içkilerin perakende satışını yapabilmek için ise münhasır alkollü içki perakende satış belgesi.

d) Piyasaya arz ambalajı açılmak suretiyle açık alkollü içkilerin satışını ve sunumunu yapabilmek için, açık alkollü içki satış belgesi.

e) Tütün mamulü toptan satışını yapabilmek için tütün mamulü toptan satış belgesi, alkollü içkilerin toptan satışını yapabilmek için ise alkollü içki toptan satış belgesi.
f) Nargilelik tütün mamulünün sunumu suretiyle satış yapabilmek için, nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi.

 İşyerlerine, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler, bu Yönetmelik hükümlerine göre satış belgesi alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz."
Şeklinde düzenlenmiş bulunmaktadır.

Diğer taraftan, işyerlerine, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler, bu Yönetmelik hükümlerine göre satış belgesi alma mükellefiyetini ortadan kaldırmamaktadır.

3.2. Satış Belgesi Başvurusu

Bilindiği üzere, tütün mamulü ve/veya alkollü içki satıcılarının 4250 ve 4733 sayılı Kanunlar gereği Bakanlığımızdan yetki alması zorunlu olup, Bakanlığımız bu yetkiyi ilgili mevzuatta aranan şartları sağlayan başvuru sahibi gerçek ve tüzel kişiler adına “satış belgesi" düzenlemek suretiyle vermektedir.
Satış belgelerine ilişkin düzenlemeler 07/01/2011 tarihli ve 27808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"te (Yönetmelik) yer almaktadır.

Satış belgesi başvuruları Bakanlığımız il ve ilçe müdürlükleri tarafından kabul edilmektedir.
Başvuru kabulüne yetkili kılınmış olan il ve ilçe müdürlüklerinin listesi internet sitemizde yayınlanmaktadır.
Belge talep eden kişilerin Bakanlığın internet sitesinin “Satış Belgesi Sistemi" başlıklı bölümünden başvuru formunu elektronik ortamda doldurması ve çıktı olarak alacakları başvuru formu ve gerekli diğer başvuru evrakını, faaliyet gösterdikleri mahaldeki il / ilçe müdürlüklerine şahsen veya yasal temsilcileri aracılığıyla teslim etmeleri gerekmektedir.

Satış belgesi başvurusu esnasında ibrazı gereken evraka ilişkin bilgiler internet sitemizde yer almaktadır.
Başvuru dosyası yetkili müdürlük personeli tarafından incelendikten sonra hazırlanan satış belgesi mülki amirin imzasına sunulmakta olup, mülki amir tarafından imza altına alınarak onaylanan ve imza tarihi itibariyle geçerlilik kazanan belgeler ilgilisine teslim edilmektedir.

Bakanlık internet sitesinde yer alan link vasıtasıyla ulaşılan alandaki başvuru formuna, başvuru esnasında ibrazı istenecek evraka ilişkin bilgilerin girişinin yapılması isteneceğinden, form doldurulmaya başlanmadan önce başvuru için gerekli evrakın temin edilmesi gerekecektir.

3.3. Gerçek Kişilerin Perakende ve Açık Alkollü İçki Satış Belgesi

Başvurularında Başvuru Formuna Eklenecek Belgeler
Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12 inci maddesi gereğince,
Satış belgesi almak isteyenler, Bakanlığın internet sitesinde yer alan ve faaliyetin niteliğine uygun olan başvuru formunu elektronik ortamda doldurduktan sonra ıslak imza veya elektronik imza ile imzalar.

GERÇEK KİŞİLER  tarafından yapılan perakende ve açık alkollü içki satış belgesi ile nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi başvurularında başvuru formuna, başvurunun niteliğine göre aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, açık alkollü içki satışı yapacaklar için ise ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat, turizm belgesi veya izin belgesi örneği, nargilelik tütün mamulü sunumu yapacaklar için işyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği ve/veya turizm belgesi ile yetkili makamlardan alınacak uygunluk yazısı.

2) Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde; perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin mevzuatına göre yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazı.
3) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı (Beyan başvuru formu içeriğinde alınmaktadır)

4) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

5) Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ile anılan faaliyetleri yürütmekte iken işyeri adresini değiştiren kişiler işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. Perakende alkollü içki satışı yapılacak işyerleri ile 11/6/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerlerinin mesafe şartına uygunluğu, ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından ruhsat üzerine güncel tarih ile derç edilir ya da bu şartı karşılayan ek bir yazı düzenlenir. Mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerine derç edildiği tarihi veya ek yazının düzenlenme tarihini müteakip otuz gün içinde satış belgesi başvurusunda bulunulmaması halinde, derç işleminin veya ek yazının güncellenmesi zorunludur. 11/6/2013 tarihinden sonra açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerleri için, ruhsat düzenleme tarihini müteakip otuz gün içinde açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda bulunulması durumunda, mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerinde derç edilmesi veya bu şartı karşılayan ek yazının ibrazı aranmaz. Satış belgesi verildikten sonra işyerinin yüz metre yakınında örgün eğitim kurumu, dershane, öğrenci yurdu veya ibadethanenin faaliyete geçmesi, satış belgesinin geçerliliğini sona erdirmez.

​3.4. Tüzel Kişilerin Perakende ve Açık Alkollü İçki Satış Belgesi

Başvurularında Başvuru Formuna Eklenecek Belgeler
Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12 inci maddesi gereğince, Satış belgesi almak isteyenler, Bakanlığın internet sitesinde yer alan ve faaliyetin niteliğine uygun olan başvuru formunu elektronik ortamda doldurduktan sonra ıslak imza veya elektronik imza ile imzalar.
Tüzel kişiler adına belge başvurusu, tüzel kişiliği temsil yetkisini haiz bulunan veya müstakil olarak belge başvurusu yapmaya yetkili kılınan gerçek kişi tarafından yapılır.

TÜZEL KİŞİLER tarafından yapılan perakende ve açık alkollü içki satış belgesi ile nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi başvurularında başvuru formuna, başvurunun niteliğine göre aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, açık alkollü içki satışı yapacaklar için ise ilgili mevzuatı gereğince yetkili makamlardan alınacak açık alkollü içki satışına ilişkin ruhsat, turizm belgesi veya izin belgesi örneği, nargilelik tütün mamulü sunumu yapacaklar için işyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği ve/veya turizm belgesi  ile yetkili makamlardan alınacak uygunluk yazısı.
2) Ticaret unvanının yayımladığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi örneği ve yetkili kişilere ilişkin imza sirküleri veya vekâletname örneği.

3) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı(Beyan başvuru formu içeriğinde alınmaktadır)

4) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

5) Belediye teşkilatı bulunmayan yörelerde; perakende alkollü içki satışı yapılacak yere ilişkin, o yerin bağlı olduğu mülki amirliğin ilgili mevzuatına göre yapacağı değerlendirme sonucu olumlu görüşünü belirten yazısı

6) Perakende veya açık olarak alkollü içki satışı yapmak üzere satış belgesi talep eden kişiler ile anılan faaliyetleri yürütmekte iken işyeri adresini değiştiren kişiler işyerlerinin örgün eğitim kurumları ve dershaneler ile öğrenci yurtları ve ibadethanelere en az yüz metre uzaklıkta bulunduğunu belgelemek zorundadır. Perakende alkollü içki satışı yapılacak işyerleri ile 11/6/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerlerinin mesafe şartına uygunluğu, ruhsat düzenlemeye yetkili merci tarafından ruhsat üzerine güncel tarih ile derç edilir ya da bu şartı karşılayan ek bir yazı düzenlenir. Mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerine derç edildiği tarihi veya ek yazının düzenlenme tarihini müteakip otuz gün içinde satış belgesi başvurusunda bulunulmaması halinde, derç işleminin veya ek yazının güncellenmesi zorunludur. 11/6/2013 tarihinden sonra açık alkollü içki satışı yapmak üzere ruhsatlandırılmış olan işyerleri için, ruhsat düzenleme tarihini müteakip otuz gün içinde açık alkollü içki satış belgesi başvurusunda bulunulması durumunda, mesafe şartına uygunluğun ruhsat üzerinde derç edilmesi veya bu şartı karşılayan ek yazının ibrazı aranmaz. Satış belgesi verildikten sonra işyerinin yüz metre yakınında örgün eğitim kurumu, dershane, öğrenci yurdu veya ibadethanenin faaliyete geçmesi, satış belgesinin geçerliliğini sona erdirmez.

7) Elektronik tebligat adresinin yazılı beyanı.

3.5. Toptan Satış Belgesi Başvurularında Başvuru Formuna Eklenecek Belgeler

Toptan satış belgesi başvurusunda bulunmak isteyen kişilerin ticaret siciline kayıtlı olması gerekmektedir.
Toptan satış belgesi sahipleri ancak üreticisinden / ithalatçısından yetki izin (yetki) aldıkları ürünlerin satış ve dağıtımını yapabilmektedirler.

Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12 inci maddesi gereğince toptan satış belgesi başvurularında başvuru formuna aşağıda belirtilen belgeler eklenir:
a) Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmış ana sözleşme, sözleşme değişikliği ve yetkili kişilere ilişkin imza sirküleri.

b) Satış belgesi düzenlenmesi talep edilen işletme merkezi için işyeri açma ve çalışma ruhsatı; şube için ise işyeri açma ve çalışma ruhsatı veya şubenin tescil edildiğine ilişkin ticaret sicili tasdiknamesi.
c) Toptan satışı yapılması istenilen ürünlerin, üreticisinden veya ithalatçısından alınmış yetki belgesinin aslı veya yetkilendirilmiş merci tarafından onaylı örneği, üretici ve ithalatçıların toptan satış belgesi başvurularında Bakanlık mevzuatı doğrultusunda almış oldukları üretim/ithalat veya dağıtım izin belgelerinin örneği.

ç) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı (Beyan başvuru formu içeriğinde alınmaktadır)

d) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

3.6. Gerçek Kişiler için Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi

Başvurularında Başvuru Formuna Eklenecek Belgeler
Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12 inci maddesi gereğince,
Satış belgesi almak isteyenler, Bakanlığın internet sitesinde yer alan ve faaliyetin niteliğine uygun olan başvuru formunu elektronik ortamda doldurduktan sonra ıslak imza veya elektronik imza ile imzalar.

GERÇEK KİŞİLER tarafından yapılan nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi başvurularında başvuru formuna, başvurunun niteliğine göre aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, turizm belgesi veya izin belgesi örneği
2) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı (Beyan başvuru formu içeriğinde alınmaktadır)

3) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

4) İşyerlerinde nargilelik tütün mamulü sunumu faaliyeti gerçekleştirmek isteyen gerçek kişi satıcılar, başvuru evraklarına yukarıdaki belgelere ek olarak ruhsat düzenlemeye yetkili merciden alınmış bir uygunluk yazısı eklemelidir.

Yetkili merci tarafından düzenlenecek uygunluk yazısında:

a) İşyeri ile örgün eğitim kurumları, dershaneler ve öğrenci yurtlarına kapıdan kapıya en az 100 (yüz) metre mesafede bulunduğunun,

b) İşyerinin okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta, lise ve yükseköğretim kurumlarının; kültür ve sosyal hizmet binalarının; bu binaların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların) kapalı ve açık alanlarında yer almadığının,

c) İşyerinin sağlık, kültür, sosyal hizmet ve spor hizmeti verilen yerlerin hizmetin ifa edildiği alanların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların)  kapalı ve açık alanlarında bulunmadığının,

d) İşyerinde 16/7/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2009/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinde belirtilen “kapalı alan" tanımına girmeyen tütün mamulü tüketimine uygun “açık alan" bulunduğunun tespit edilmiş olması gerekmektedir.

Yetkili merciden alınmış bir uygunluk yazısı ibraz edilmemesi veya ibraz edilen uygunluk yazısında yukarıda belirtilen tüm şartların sağlandığına ilişkin tespitin olmadığının belirlenmesi durumunda başvuruya konu işyeri için nargilelik tütün mamulü sunum uygun belgesi düzenlenmez.

3.7. Tüzel Kişiler için Nargilelik Tütün Mamulü Sunum Uygunluk Belgesi

Başvurularında Başvuru Formuna Eklenecek Belgeler

Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in “Satış belgesi başvurusu" başlıklı 12 inci maddesi gereğince, satış belgesi almak isteyenler, Bakanlığın internet sitesinde yer alan ve faaliyetin niteliğine uygun olan başvuru formunu elektronik ortamda doldurduktan sonra ıslak imza veya elektronik imza ile imzalar.
Tüzel kişiler adına belge başvurusu, tüzel kişiliği temsil yetkisini haiz bulunan veya müstakil olarak belge başvurusu yapmaya yetkili kılınan gerçek kişi tarafından yapılır.

TÜZEL KİŞİLER tarafından yapılan nargilelik tütün mamulü sunum uygunluk belgesi başvurularında başvuru formuna aşağıda belirtilen belgeler eklenir:

1) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı örneği, turizm belgesi veya izin belgesi örneği
2) Ticaret unvanının yayımladığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi örneği ve yetkili kişilere ilişkin imza sirküleri veya vekâletname örneği.

3) Kayıtlı olduğu vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarasının yazılı beyanı (Beyan başvuru formu içeriğinde alınmaktadır)

4) Belge bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu örneği.

5) Elektronik tebligat adresinin yazılı beyanı.

6) İşyerlerinde nargilelik tütün mamulü sunumu faaliyeti gerçekleştirmek tüzel kişi satıcılar, başvuru evraklarına yukarıdaki belgelere ek olarak ruhsat düzenlemeye yetkili merciden alınmış bir uygunluk yazısı eklemelidir.

Yetkili merci tarafından düzenlenecek uygunluk yazısında:

a) İşyeri ile örgün eğitim kurumları, dershaneler ve öğrenci yurtlarına kapıdan kapıya en az 100 (yüz) metre mesafede bulunduğunun,

b) İşyerinin okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk, orta, lise ve yükseköğretim kurumlarının; kültür ve sosyal hizmet binalarının; bu binaların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların) kapalı ve açık alanlarında yer almadığının,

c) İşyerinin sağlık, kültür, sosyal hizmet ve spor hizmeti verilen yerlerin hizmetin ifa edildiği alanların müstakil yapıları ile bunların eklentileri ve bahçelerinin (yerleşke sınırları içinde faaliyet gösteriliyor ise buraların)  kapalı ve açık alanlarında bulunmadığının,

d) İşyerinde 16/7/2009 tarihli ve 27290 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2009/13 sayılı Başbakanlık Genelgesinde belirtilen “kapalı alan" tanımına girmeyen tütün mamulü tüketimine uygun “açık alan" bulunduğunun tespit edilmiş olması gerekmektedir.

Yetkili merciden alınmış bir uygunluk yazısı ibraz edilmemesi veya ibraz edilen uygunluk yazısında yukarıda belirtilen tüm şartların sağlandığına ilişkin tespitin olmadığının belirlenmesi durumunda başvuruya konu işyeri için nargilelik tütün mamulü sunum uygun belgesi düzenlenmez.

Satış Belgesi Başvurusu

Tütün mamulü ve alkollü içki satışı yapmak isteyenlerin 4733 sayılı Kanun ile 4250 sayılı Kanun gereği Kurumumuzdan yetki alması gerekmekte olup, Bakanlığımız bu yetkiyi ilgili mevzuatta aranılan şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişiler adına Satış Belgesi düzenlemek suretiyle vermektedir.

Satış belgesi işlemleri Bakanlığımız il ve ilçe müdürlükleri eliyle yürütülmektedir. İşlemlerin yürütülmesinde e- Belge Sistemi adı verilen bir program kullanılmaktadır.

Satış belgesi başvurusunda bulunmak isteyen kişilerce, https://www.tarimorman.gov.tr/TADB -> Satış Belgesi Sistemi sayfasına girilmesi e-devlet üzerinden giriş yapılarak başvuru türüne uygun formun doldurulması suretiyle referans numarası alınması, ayrıca başvuru formunun çıktısının alınmasının ardından her sayfasının imzalanması ve gerekli başvuru evrakı eklendikten sonra faaliyet gösterilen ildeki yetkili odaya teslim edilerek şahsen veya yetkili temsilci vasıtasıyla ya da posta ve benzeri dağıtım hizmetleri yoluyla başvuru yapılması gerekmektedir.

İnternet üzerinde çalışmakta olan e- Belge Sistemi, satış belgesi işlemlerinin hızlı, sağlıklı ve kontrollü şekilde yürütülmesine, ayrıca belgeli satıcılara ilişkin paylaşımı uygun görülen bilgilerin başvuru kabul noktalarında ve Bakanlıkta yapılan işlemlerle eşzamanlı olarak güncellenmesi suretiyle internet sitesinin kamuoyuna açık ekranlarından yayımlanmasına olanak sağlamaktadır.

e- Belge Sisteminin kamuoyuna açık olmayan ekranlarına ancak adına kullanıcı hesabı tahsis edilmiş personel giriş yapabilmektedir.

e- Belge Sistemi ile Tütün Mamulü ve/veya Alkollü İçki Perakende Satış Belgesi, Açık Alkollü İçki Satış Belgesi veya Toptan Satış Belgesi başvurusunda bulunulabilmekte, yapılan başvuruda beyan edilen bilgiler üzerinde değişiklik gerçekleştirebilmekte ve başvurunun değerlendirilme aşamaları takip edilebilmektedir.

Satış Belgesi Sisteminde yer alan “Satıcı Sorgulama" alanından il ve ilçe bazında satıcı listelerine ulaşılabilmekte ve listeler bilgisayara indirilebilmekte, ayrıca ad, soyadı, T.C. kimlik numarası, vergi kimlik numarası gibi bilgiler ile yetkili personel olmayan kişilerin de satıcı sorgulaması yapabilmesi mümkün bulunmaktadır.

1- Geçici/süreli işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının satış belgesi başvurusuna esas alınmaması:
Bilindiği üzere, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Satış belgesi başvurusu” başlıklı 12 nci maddesinde başvuru formuna eklenecek belgeler arasında “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı” sayılmış olup, satış belgesi başvurularında mahalli idarelerce düzenlenen geçici izin belgelerinin kabul edilebileceğine dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’ne hitaplı 03/07/2012 tarihli ve 17698 sayılı yazısında “(…) mahalli idarelerce düzenlenen geçici veya süreli ruhsatların meri mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmektedir.” yönünde görüş bildirilmiştir.
Ayrıca İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü’nün mülga TAPDK’ye hitaplı 05/05/2014 tarihli ve 71188846-253-9443 sayılı yazısında “(…) İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik sıhhi işyerleri ve umuma açık istirahat ve eğlence yerleri için geçici ya da süreli ruhsat verilebileceğine dair herhangi bir düzenleme bulunmamakla birlikte, aynı yönetmelik kapsamında bu tür işyerleri için “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” yerine geçebilen farklı bir isim altında herhangi bir belge de öngörülmemiştir.” yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu itibarla süreli ya da geçici işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına istinaden Bakanlık tarafından satış belgesi düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır.
2- Sarmalık (açık) kıyılmış tütün/doldurulmuş makaron satışı:
Sarmalık (açık) kıyılmış tütünün perakende satışa konu edilmesi mevzuata aykırı olup, bahis konusu faaliyeti yürütenler hakkında 4733 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin beşinci fıkrasının “o” bendi ve aynı maddenin dokuzuncu fıkrası kapsamında, mülki amirlikler tarafından idari yaptırım uygulanmaktadır.
4733 Sayılı Kanun Md: 8/5 (o)
“Ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün üretenler ile satan veya satışa arz edenlere ürettikleri, sattıkları veya satışa arz ettikleri tütünün;
50 kilograma kadar (50 kilogram dâhil) olması halinde 250 TL (2018 yılı için: 422 TL)
50 kilogramdan 100 kilograma kadar (100 kilogram dâhil) olması halinde 500 TL (2018 yılı için: 849 TL)
100 kilogramdan 250 kilograma kadar (250 kilogram dâhil) olması halinde 1.500 TL (2018 yılı için: 2.554 TL)
250 kilogramdan 500 kilograma kadar (500 kilogram dâhil) olması halinde 3.000 TL (2018 yılı için: 5.115 TL)
500 kilogramdan fazla olması halinde 5.000 TL (2018 yılı için: 8.531 TL)
idari para cezası verilir.”
4733 Sayılı Kanun Md: 8/9
“Beşinci fıkranın (f), (g), (h), (ı) ve (j) (Ek İbare: 6111 sy. Kanun md.175) ile (o) bentlerinde yazılı fiiller hakkında idarî yaptırım uygulamaya ve bu fiillerin konusunu oluşturan her türlü eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararını vermeye mahalli mülkî amirler, diğer bentlerde yazılı fiiller hakkında idarî para cezası vermeye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilidir. Mahalli mülkî amirlerce uygulanan idarî yaptırımlar onbeş gün içinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına iletilir.”
3- Tütün mamullerinin ilan edilen liste fiyatlarının üzerinden satışa sunulması:
Bilindiği üzere, 07/01/2011 tarih ve 27808 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in “Reklam, kampanya, sponsorluk ve promosyon uygulamaları” başlıklı 19 uncu maddesinin beşinci fıkrasında, “(5) Tütün mamulleri belirlenen liste fiyatlarının altında veya bedelsiz olarak, perakende satışa ve/veya her aşamada dağıtıma konu edilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Tütün mamullerinin fiyatları Bakanlığımız tarafından belirlenmemekte olup, yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmü gereğince tütün mamulleri belirlenen liste fiyatlarının altında indirimli fiyattan satışa konu edilememekle birlikte, belirlenen liste fiyatlarının üstünde bir fiyattan satış yapılması hususu Bakanlığımızın düzenlemeleri arasında yer almamaktadır.
4 - Bakanlığımızdan satış/sunum uygunluk belgesi almaksızın tütün mamulü veya alkollü içki satışı/sunumu yapılması:
Tütün mamulü ve/veya alkollü içki satış yapmak isteyenlerin Bakanlığımızdan yetki alması 4733 ve 4250 sayılı Kanunlar gereği zorunlu olup, Bakanlığımız bu yetkiyi ilgili mevzuatında aranan şartları sağlayan başvuru sahipleri adına satış belgesi (nargile sunumu için sunum uygunluk belgesi) düzenlemek suretiyle vermektedir.
4733 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin beşinci fıkrasının (g), (j), (ı) ve (o) bentleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
(g) “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından satış belgesi almadan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin toptan satışını yapanlara ellibin Yeni Türk Lirası (2018 yılı için: 105.205 TL); perakende satışını yapanlara ise beşbin Yeni Türk Lirası (2018 yılı için: 10.515 TL) idarî para cezası verilir.” şeklinde;
(ı) “Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından uygunluk belgesi almadan enfiye, çiğneme, nargile tütünü veya yaprak sigara kâğıdı ya da makaron üretenler ile satan veya satışa arz edenlere, beşbin Yeni Türk Lirası (2018 yılı için: 10.515 TL) idarî para cezası verilir.”
(j) “Yetkili olmadıkları halde, açık olarak içki satışı veya sunumu yapanlar ile satışa sunulan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri arz ambalajlarını bozmak veya bunları bölmek suretiyle satanlara bin Yeni Türk Lirasından (2018 yılı için: 2.098 TL’den)  onbin Yeni Türk Lirasına (2018 yılı için: 20.990 TL’ye) kadar idarî para cezası verilir.”,
(o) “Ticari amaçla sarmalık kıyılmış tütün üretenler ile satan veya satışa arz edenlere ürettikleri, sattıkları veya satışa arz ettikleri tütünün;
50 kilograma kadar (50 kilogram dâhil) olması halinde 250 TL (2018 yılı için:422 TL).
50 kilogramdan 100 kilograma kadar (100 kilogram dâhil) olması halinde 500 TL (2018 yılı için: 849 TL).
100 kilogramdan 250 kilograma kadar (250 kilogram dâhil) olması halinde 1.500 TL (2018 yılı için: 2.554 TL).
250 kilogramdan 500 kilograma kadar (500 kilogram dâhil) olması halinde 3.000 TL (2018 yılı için: 5.115 TL).
500 kilogramdan fazla olması halinde 5.000 TL(2018 yılı için: 8.531 TL).
idari para cezası verilir.”
Diğer taraftan; aynı Kanun maddesinin dokuzuncu fıkrası “Beşinci fıkranın (f), (g), (ı), (j) ve (o) bentlerinde yazılı fiiller hakkında idarî yaptırım uygulamaya ve bu fiillerin konusunu oluşturan her türlü eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesi kararını vermeye mahalli mülkî amirler, diğer bentlerde yazılı fiiller hakkında idarî para cezası vermeye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilidir. Mahalli mülkî amirlerce uygulanan idarî yaptırımlar onbeş gün içinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına iletilir.” hükmünü haiz bulunmaktadır.
Söz konusu düzenleme gereğince satış/sunum uygunluk belgesi olmaksızın faaliyet gösteren kişiler yukarıda sayılan idari yaptırımları uygulama yetkisi mahalli mülki amirlerde bulunmakta olduğundan, hızlı ve etkin bir şekilde sonuç alınabilmesi amacıyla, şikayete konu işyerinde denetim ve tespit yapılması ile mevzuata aykırılığın tespiti halinde idari yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla belgesiz tütün mamulü ve/veya alkollü içki satışı ihbarlarının satış yapılan yerin mahalli mülki idare amirliklerine (Valiliklere/Kaymakamlıklara) yapılması gerekmektedir.