Risk Değerlendirme Hizmetleri

Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü bünyesinde gıda ve yem güvenilirliğini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen konularda yapılacak olan risk değerlendirme faaliyetlerine ve Bilimsel Risk Değerlendirme Komisyonlarının çalışmalarına bilimsel ve teknik uzman desteği sağlamak amacı ile uzmanların uzmanlık alanlarını ve iletişim bilgilerini içeren verilerin yer aldığı bir Uzman Veri Tabanı oluşturulmaktadır. 
Uzman Veri Tabanı:  
  • Araştırma kurumlarından, araştırma enstitülerinden, üniversitelerin konu ile ilgili fakültelerinden uzmanlar ile gerektiğinde konu ile ilgili bilimsel ve teknik yeterliliğe sahip diğer uzman kişilerden oluşur;
  • Başvurusu riskbasvuru.tarimorman.gov.tr adresinden yapılabilir;
  • Başvurusu için yayımlanan açık çağrı tüm yıl boyunca aktif olup her zaman başvuru yapılabilir, yapılan başvurular güncellenebilir.
  • Belirli  Gıda  Bileşenleri  ve  Yeni  Gıdalar  Komisyonu  tarafından hazırlanan bilimsel kılavuzlar ve başvuru dosyası formatları aşağıda yer almaktadır:
- Besin Öğesi Kaynaklarının Güvenilirliğinin ve Bu Kaynaklardan Alınan Besin Öğelerinin Biyoyararlılığının Değerlendirilmesine İlişkin Bilimsel Kılavuz için tıklayınız ... 
Besin Öğesi Kaynağı Başvuru Dosyası Formatı için tıklayınız ...
​​
  • ​Bulaşanlar Komisyonu tarafından hazırlanan bilimsel görüşler aşağıda yer almaktadır:
​
  • Bitki Sağlığı Komisyonu tarafından hazırlanan bilimsel görüşler aşağıda yer almaktadır:
​​
  • Gıda Katkı Maddeleri Komisyonu tarafından hazırlanan bilimsel görüşler aşağıda yer almaktadır:
  • Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu tarafından hazırlanan bilimsel görüşler aşağıda yer almaktadır:
- Zanthoxylum piperitum (L.) DC. Bitkisinin Meyve ve Tohum Kısımlarının Gıdalarda Kullanımının Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi Hakkında Bilimsel Görüş


Risk iletişimi kavramı, 5996 sayılı “Veteriner  Hizmetleri,  Bitki  Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”  ve  24  Aralık 2011 tarih ve 28152 sayılı Resmi  Gazete’de  yayımlanmış olan  “Risk Değerlendirme Komite ve Komisyonlarının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”te; 

Risk İletişimi: Risk analizi sürecinde risk değerlendiricileri, risk yöneticileri ve diğer ilgili tarafların, tehlike, risk, riskle ilgili faktörler ve riskin algılanmasına ilişkin bilgi ve görüşler ile risk değerlendirmesi bulguları ve risk yönetimi kararlarının açıklamalarını da kapsayan bilgi ve düşüncelerin paylaşımı olarak tanımlanmaktadır. 

Risk iletişiminin nihai hedefi, paydaşların, tüketicilerin ve halkın riske dayalı bir kararın ardındaki mantığı anlamalarına yardımcı olmak ve böylece kendi çıkarları ve değerlerine uygun gıda güvenilirliği sorununa ilişkin gerçeklere dayalı bulguları yansıtan bir hükme varabilmelerini sağlamaktır. Risk iletişimi, insanların daha çok bilgiye dayanarak yargıda bulunmalarına yardımcı olma ve kendi yaşamlarında karşılaştıkları risklerle ilgili karar vermelerini sağlama aracıdır. 

Etkili risk iletişimi, kapsamlı ve güvenilir bir risk yönetimi programının başarısına önemli derecede katkıda bulunabilir. Etkili risk iletişimi sayesinde şunlar başarılabilir: 

  1. Tüketicilerin  bir  ürün  ve  onun  güvenilir  şekilde kullanımı ya  da  tüketimi  ile  ilgili risklerden haberdar olmasını sağlamak; 
  2. Uygun risk değerlendirmesi,  yönetimsel kararlar ve ilgili risk/fayda değerlendirmeleri için halkın güvenini kazanmak; 
  3. Halkın gıdalardaki doğal riskleri ve gıda  güvenliğine  yönelik  standartları anlamasına katkıda bulunmak; 
  4. Adil, doğru ve uygun bilgi sağlayarak  tüketicilerin  kendi  “risk  kabulü"  kriterlerini karşılayan çeşitli seçenekler arasından tercih yapabilmelerini sağlamak. 

Risk iletişiminde aşağıdaki konularda nasıl yol alınacağının belirlenmesi gerekmektedir: 

  • Tehlikeler ve riskler hakkında halkın bilgilendirilmesi (tehlikeler ve riskler arasındaki ayrımın vurgulanması), 
  • Her iki görev içindeki çeşitli aktörlerin ve prosedürlerin tanımlanması dâhil olmak üzere, risk değerlendirmeleri  ve  risk  yönetimi  kararları süreçleri  hakkında, halkın bilgilendirilmesi, 
  • Çift yönlü etkili bir iletişimin organize edilmesi, 
  • Risk değerlendirmesi ve yönetimi sürecine dâhil olan tüm aktörlerin güvenilirliğinin ve kredibilitesinin artırılması, 
  • Paydaşların sürece dahil edilmesi ve çatışmaların çözülmesi. 

İyi risk iletişimine yol gösteren ilkeler 

Açıklık 

Paydaşlarla  ve  ilgili  taraflarla  açık diyaloğa girilmesi, risk değerlendirme  sürecinde  güven  inşa edilmesinde de büyük önem taşımaktadır. 

Şeffaflık 

Şeffaflık,  açıklıkla yakından  ilgilidir  ve  güven  ve  güvenilirlik inşa edilmesinde eşit derecede önemlidir. İletişim, risk değerlendirmesindeki belirsiz alanların tümünü, bunların risk yöneticisi tarafından nasıl ele alınabileceğini ve bu belirsizliklerin halk sağlığına yansımalarını her zaman net olarak iletmelidir.

Bağımsızlık 

Risk iletişiminin  politik  karar  mercilerinden,  sanayiden,  sivil  toplum  örgütlerinden  ya  da  diğer çıkar gruplarından bağımsız olduğu  gösterilebildiğinde, risk iletişimi  her  zaman  daha  güvenilir olarak algılanacaktır. 

Yanıt verme kabiliyeti / zamanında iletişim 

Vaktinde ve doğru şekilde iletişimde  bulunmak,  tüm  olgular  bilinmese  bile,  uzun  vadede  bilgi kaynağının inandırıcı ve  güvenilir  görülmesini  sağlamaya katkıda bulunacaktır. İlk iletişimler çoğu kez oldukça önemlidir. 

Uygulama ilkeleri 

Sadece ilkelerin uygulanması iyi bir risk iletişimini garanti etmez. Risk iletişimi faaliyetlerinin temelini oluşturduğundan, orijinal bilimsel materyallerin niteliği  büyük  öneme  sahiptir.  Teknik bilgileri hedef kitlesinin anlamakta zorlanacağı ya da ilgili kitleleri ayrıntılı olarak bilgilendirmeyen şekilde bir web sitesinde yayınlamak, sağlam risk iletişimi ilkelerine uygun değildir.  Kötü  şekilde yazılmış basın  bültenleri  de  aynı şekildedir. Nihai iletişimin niteliği ve uygunluğu da onun altında yatan ilkeler kadar kritiktir. 

Aşağıdaki  ilkeleri  ve  çalışma şekillerini  günlük  uygulamalarına aktaran kuruluşlar  güven kazanmada iyi bir konumdadır: 

  1. Tüm ana belgelerin yayınlanması 
  2. Anlaşılır ve kullanılabilir iletişimler 
  3. Vaktinde yapılan iletişimler 
  4. Paydaşlar ile diyalog, kitleleri anlamak 
  5. Belirsizliğin kabul edilmesi ve iletişimi 

Risk değerlendirmesinin kullanılabilir ve anlaşılır olması için  bilimsel  bilgileri  çeşitli kitleler için anlaşılır hale getirebilen iyi iletişimciler (bilim insanları ve profesyonel iletişimciler) etkili risk iletişimi  için  gereklidir.  Risk değerlendirilmelerinde kullanılan terminoloji geniş bir yelpazededir  ve  uzman  olmayanlar  için  bunların  çoğunu ayırt etmek zordur. Bu da iletişimin zorluğunu artırır. 

Çok  çeşitli  medya  türleri  vardır ve risk iletişimcilerinin  ilgiyi  ölçmesi  ve  sadece  söz konusu alanla ilgili olanlara basın bültenleri göndermesi gereklidir. Kullanılabilecek medya türleri şunlardır:  

  • Web siteleri 
  • Basılı yayınlar 
  • Dijital yayınlar 
  • Toplantılar ve çalıştaylar 
  • Halk istişareleri 
  • Ortak/paydaş ağları 
  • Sosyal ağlar (Facebook, MySpace, vb.)  Blog yazarlığı 
  • Mikrobloglar (Twitter)
Gıda ve yem zinciri ile ilgili işlemlerde, insan sağlığı ve yaşamının en yüksek düzeyde korunması genel hedefini başarmak için risk analizine dayanılması zorunludur. Risk analizi üç adet ayrı, ancak birbirine bağlı üç bileşenden oluşur: risk değerlendirmesi, risk yönetimi ve risk iletişimi.
Risk tanımını oluşturan/kullanan Kurumların görev kapsamlarına bağlı olarak “risk” ve ilgili tanımlarda bazı farklılıklar olsa da Daire Başkanlığımız tarafından kullanılan ve dünya genelinde gıda zincirinde fikir birliğine varılan terimler aşağıdadır:
Tehlike: Gıda veya yem ile ilişkili olmak üzere, sağlık üzerinde olumsuz etkilere neden olabilecek biyolojik, kimyasal veya fiziksel etmenleri ifade etmektedir.
Biyolojik tehlikeler: Hastalık yapıcı (patojen) mikroorganizmalar (bakteri, küf, maya, virüs vb.)
Kimyasal tehlikeler: Doğal yolla oluşan toksinler, kimyasal bulaşanlar, pestisit kalıntıları, veteriner ilaç kalıntıları vb.
Fiziksel tehlikeler: Metal parçaları, talaş, cam, böcek parçaları, takı, taş vb.
Risk: Sağlık üzerinde olumsuz etki yaratma ihtimali bulunan tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ile sonuçlarının şiddeti arasındaki fonksiyonel ilişkiyi ifade etmektedir. Dolayısıyla olasılık veya şiddet sıfır olursa, risk de sıfır olacaktır. Ancak, genel olarak olasılık sıfır olmaz ve risk de sıfır olmaz. Riskin iki bileşeninden (olasılık ve şiddet) biri olan olasılık azaltılabilirse risk de azaltılmış olur.
Risk analizi: Risk değerlendirme, risk yönetimi ve risk iletişimi olarak adlandırılan üç bileşenden oluşan bir süreci ifade etmektedir. Bir risk ortaya çıktığında, öncelikle bu riskin ne kadar büyük olduğu tespit edilmeli (risk değerlendirme), daha sonra bu riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar verilerek gerekli uygulamalara geçilmelidir (risk yönetimi).
Bilimsel ve teknik bir süreç olan risk değerlendirmede,  bilgiler sistematik bir şekilde toplanır, riski açıklayan sonuçlar ortaya konulur ve böylece verilecek karara bilimsel destek sağlanır. Risk yönetiminde ise risk değerlendirmenin sonuçları kullanılarak karar verilir ve uygulamaya geçilir. Risk yönetimi, risk değerlendirmenin yanı sıra etik, ekonomik, uygulamaya ilişkin ve teknik konuların da dikkate alındığı, riskin kabul edilebilirliği konusunda karar verilen idari ve politik bir süreçtir. Risk analizi sisteminin içinde, risk değerlendirme ve risk yönetimi birbirinden tamamen bağımsız olmalıdır.
Risk analizi sisteminin üçüncü bileşeni olan risk iletişimi, risk değerlendirme süreciyle ilgili olarak risk yöneticileri ile risk değerlendiricileri arasındaki iletişimi ve kamu ile olan iletişimi kapsamaktadır.
Risk değerlendirme: Bilimsel bir terim olarak ‘risk değerlendirme’; tehlikenin tanımlanması, tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi, tehlikeye maruz kalmanın değerlendirilmesi ve riskin niteliklerinin belirlenmesi olarak dört basamaktan oluşan bilimsel değerlendirme sürecini ifade etmektedir. Risk değerlendirme faaliyetleri; güvenilirlik değerlendirmesi, etkinlik değerlendirmesi (gıda ve yem katkı maddelerinin etkinliğinin değerlendirilmesi gibi), biyoyararlılık değerlendirmesi (vitamin ve mineral formlarının biyoyararlılığının değerlendirilmesi gibi) ve sağlık beyanlarının doğruluğunun kanıtlanmasına ilişkin değerlendirme gibi farklı nitelikteki bilimsel değerlendirmeleri de kapsamaktadır.
Bilimsel bir süreç olarak risk değerlendirmenin aşamaları aşağıda tanımlanmıştır:
Tehlikenin tanımlanması: Tehlikenin tanımlanması, gıdada veya yemde bulunabilen ve olumsuz sağlık etkisinin ortaya çıkmasına neden olabilen tehlikelerin belirlenmesidir. Bu aşamada tehlikenin toksikokinetiği (vücuttaki emilimi, dağılımı, metabolizması ve vücuttan atılması) ve toksikodinamiği (vücutta neden olduğu etkiler) ile ilgili bilgiler ortaya konulmaktadır. Bu basamakta, temel olarak tehlike ile ilgili geçmişte yapılmış olan hayvan ve insan çalışmalarının tümü gözden geçirilmektedir (literatür tarama). Burada ulaşılan veriler sistematik olarak değerlendirilerek maddenin potansiyel “toksik etki”leri ve “kritik etki”si belirlenir.
Tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi (doz-yanıt): Tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi, maruz kalınan tehlikeye (doz) tüketiciler tarafından verilen yanıtın (yanıt) ortaya konulmasıdır. Bir başka deyişle, tehlikeye maruz kalınmasının ardından ortaya çıkan olumsuz sağlık etkisinin şiddetinin ve süresinin kalitatif veya kantitatif olarak değerlendirilmesidir. Doza karşı verilecek yanıt; maruz kalınan tehlikeye (toksisite, toksik doz vb.), maruz kalan canlıya (genetik faktörler, hassasiyet, önceki maruz kalmalar vb.) ve gıdaya/yeme (örneğin; yüksek yağ içeriği toksisiteyi etkileyebilir) göre oldukça değişkenlik göstermektedir (klinik vaka, ölüm, kalıcı hasar vb.).
Maruz kalmanın değerlendirilmesi: Maruz kalmanın değerlendirilmesi, biyolojik, kimyasal veya fiziksel tehlikelere gıda veya yem yolu ile maruz kalınma düzeyinin belirlenmesini ifade etmektedir. Maruz kalma değerlendirmesinde, tehlikenin gıdalardaki konsantrasyonu ve tehlikeyi içeren gıdaların tüketim miktarı ile ilgili veriler kullanılmaktadır (maruz kalma = tehlikenin gıdadaki konsantrasyonu x gıdanın tüketim miktarı).
Riskin niteliklerinin belirlenmesi: Riskin niteliklerinin belirlenmesi; tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi (doz-yanıt) ve maruz kalma değerlendirmesi aşamalarında elde edilen çıktılar kullanılarak popülasyon düzeyindeki risk tahmininin ortaya konulmasını ifade etmektedir.
Risk yönetimi: Risk değerlendirme sonuçlarının yanı sıra yasal hususlar da göz önünde bulundurularak ilgili taraflarla istişare ile uygun olabilecek kontrol önlemlerine ilişkin alternatiflerin değerlendirilmesi, tercih edilmesi ve uygulanması sürecini ifade etmektedir.
Risk iletişimi: Risk analizi sürecinde risk değerlendiricileri, risk yöneticileri ve diğer ilgili tarafların, tehlike, risk, riskle ilgili faktörler ve riskin algılanmasına ilişkin bilgi ve görüşler ile risk değerlendirme bulguları ve risk yönetimi kararlarının açıklamalarını da kapsayan bilgi ve düşüncelerin paylaşımını ifade etmektedir.
Bilimsel görüş: Bilimsel Komite veya Bilimsel Komisyonlar tarafından hazırlanan, değerlendirilmesi talep edilen konular hakkında maruz kalmanın değerlendirilmesi, kimyasal risk değerlendirme, mikrobiyolojik risk değerlendirme, beslenme alanında risk değerlendirme, güvenilirlik değerlendirmesi gibi konuları içeren ayrıntılı bilimsel dokümanı ifade etmektedir.
Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı Durum Belgesi: Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan, temel olarak ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından yayımlanmış olan değerlendirmelerin taranması, istatistiki veri analizi, sörvey veya izleme sonuçlarının toplanması, karşılaştırılması, değerlendirilmesi gibi amaçlarla oluşturulan bilimsel dokümanı veya veri toplama belgesini ifade etmektedir.
EFSA (European Food Safety Authority): Avrupa Birliği düzeyinde gıda ve yem güvenilirliği, beslenme, hayvan sağlığı ve refahı, bitki koruma ve bitki sağlığı alanlarında risk değerlendirme kapsamındaki faaliyetlerden sorumlu olan “Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi”ni işaret etmektedir.
 EFSA Projesi: Bakanlığımız ve EFSA işbirliği ile 2006 yılından beri yürütülmekte olan “Aday ve Potansiyel Aday Ülkelerin EFSA'ya Hazırlanması Projesi”ni ifade etmektedir. Projenin amacı; EFSA’nın faaliyetleri ile ilgili alanlarda çalışan yetkili kurumların, gelecekte EFSA ağına katılabilmeleri için hazırlanması; EFSA’nın iletişim ve bilgi değişim sistemlerine dâhil olunması; özellikle risk değerlendirme ve veri toplama konularında olmak üzere EFSA’nın kullandığı metodolojiler hakkında bilgi aktarımının sağlanması; risk değerlendirmeyle ilişkili iletişim faaliyetlerinin desteklenmesinin sağlanmasıdır.
Akut toksisite: Bir maddenin 24 saat içinde birkaç kere ya da tek bir doz oral olarak uygulanmasını takiben oluşan olumsuz etkilerdir.
Kronik toksisite: Bir kimyasal maddenin akut toksik etki oluşturmayacak dozuna 3 aydan daha uzun bir süre ile tekrar tekrar maruz kalınmasıdır.
LD50 (Median Lethal Dose): Akut toksisite çalışmalarında, canlı populasyonunun istatistiksel olarak % 50’sini öldüren kimyasal madde dozunu ifade etmektedir.
NOAEL (No Observed Adverse Effect Level – Hiçbir Olumsuz Etkinin Görülmediği Düzey): Kronik toksisite çalışmalarında, deney hayvanlarında hiçbir olumsuz etkinin görülmediği en yüksek maruz kalma düzeyidir. NOAEL değeri kullanılarak, kimyasal maddeler için ADI ve TDI değerleri hesaplanabilmektedir.
ADI (Acceptable Daily Intake – Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarı): Değerlendirme sırasındaki mevcut bilgiler ışığında, bir kimyasal maddenin tüketici sağlığı açısından belirgin bir risk oluşturmadan yaşam boyunca gıdalarla günlük olarak alınabileceği miktarını ifade etmektedir. Gıdaların bileşimindeki kimyasal maddelerin günlük alımı bu değerin altında tutulursa risk “kabul edilebilir risk” sınırları içindedir. ADI değeri, NOAEL değerinin bir güvenlik faktörüne bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Bu değer, gıdalara istenerek ilave edilen kimyasal maddeler (gıda katkı maddeleri gibi) için belirlenmektedir.
TDI (Tolerable Daily Intake - Tolere Edilebilir Günlük Alım Miktarı): ‘ADI’ tanımında da belirtildiği gibi, değerlendirme sırasındaki mevcut bilgiler ışığında, bir kimyasal maddenin tüketici sağlığı açısından belirgin bir risk oluşturmadan yaşam boyunca gıdalarla günlük olarak alınabileceği miktarını ifade etmektedir. Ancak, ADI gıdaya istenerek ilave edilen kimyasal maddeler (gıda katkı maddeleri gibi) için kullanılırken, TDI gıdada istenmeden bulunan maddeler (bulaşanlar gibi) için kullanılmaktadır (‘ADI’ tanımına bakınız.).
ARfD (Akut Referans Doz): Bir kimyasal maddenin tüketicinin sağlığına herhangi bir olumsuz etki yapmaksızın tek bir gün içerisinde alınabileceği miktarını ifade etmektedir. ARfD genellikle pestisit kalıntıları için belirlenmektedir.
TAIEX - Gıda Tüketim Verilerinin Toplanmasına İlişkin Uzman Misyonu
Genel Müdürlüğümüz ve Avrupa Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) işbirliği ile 5 – 6 Temmuz 2017 tarihlerinde Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünde “Gıda Tüketim Verilerinin Toplanmasına İlişkin Uzman Misyonu” eğitimi gerçekleştirilmiştir. Toplantıya Genel Müdürlüğümüz ilgili Daire Başkanlıkları, , Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı ilgili birimlerinden 16 katılımcı iştirak etmiştir.
Hırvatistan Gıda Ajansı, Veri Yönetimi ve Beslenme Bölüm Başkanı Darja SOKOLIC’in uzman olarak bilgi ve tecrübelerini paylaştığı eğitim toplantısı Genel Müdürlüğümüz Risk Değerlendirme Daire Başkanı Şenay EKEN’in başkanlığında gerçekleşmiştir. 
Temel amacı Bakanlığımız personelinin gıda tüketim verilerinin toplanması ve kullanılması konusunda bilgi birikiminin ve kapasitesinin artırılması olan eğitim aynı zamanda AB genelinde gıda tüketim verilerinin uyumlu olarak toplanmasını sağlayan EU Menu projesinin Hırvatistan’da uygulanması sırasında ortaya çıkan tecrübenin paylaşılmasına da olanak vermiştir. 
Eğitimde gıda tüketim verilerinin toplanmasına ve analiz edilmesine ilişkin yöntemler, beslenme alanında değerlendirme yapma yöntemleri ve yazılımları, gıda tüketim verileri kullanarak maruz kalma değerlendirmesi yapılması başlıklarında bilgi aktarımı gerçekleştirilmiştir.
Eğitim sonucunda Bakanlığımız bünyesinde kurulan Bilimsel Komisyonların risk değerlendirmenin temel bileşenlerinden olan maruz kalmanın değerlendirilmesi aşamasında muhakkak ihtiyaç duydukları gıda tüketim verilerinin en doğru şekilde nasıl toplanabileceği ve var olan verinin nasıl kullanılabileceği konusunda farkındalık yaratılmıştır. 
Pestisitlerde Aktif Maddenin Mevcut MRL Değerinin Modifikasyonu TAIEX Uzman Misyonu 
Genel Müdürlüğümüz ve TAİEX (Teknik Destek ve Bilgi Değişim Mekanizması) işbirliğinde “Pestisitlerde Aktif Maddenin Mevcut MRL Değerinin Modifikasyonu " konulu çalışma gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu çalışma "24-27 Ekim 2016 "  tarihlerinde TAİEX Uzmanları, Almanya Gıda Güvenliği ve Tüketici’ nin Korunması Federal Ofisinden Bölüm Başkanı Mr. Dr. Hohgardt KARSTEN ve İspanya Sağlık Bakanlığı / Gıdalarda Veteriner İlaçları ve Pestisitler Bölümünden Mr. Casado de Santiago SEZAR katılımıyla Müdürlüğümüzde gerçekleştirilmiştir.
Uzman heyet, Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı, Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı, Bitki Koruma Ürünleri Daire Başkanlığı ile Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü ve Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsünden katılan konu uzmanları ile değerlendirmelerde bulunmuştur.
4 gün süren eğitimde; Bitkisel ve hayvansal orijinli gıda ve yemlerde pestisitlerin maksimum kalıntı seviyelerine ilişkin (EC) No 396/2005 sayılı mevzuat hakkında bilgilendirme, AB ‘de MRL belirleme idari prosedürleri, EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi )mevcut MRL lerin belirlenmesinde veri ihtiyaçları,  MRL uygulama formunun doldurulması ve rehber dokümanlar hakkında bilgi, toksikolojik veri gereksinimleri, analiz metotlarının veri gereksinimleri, ithalat toleransı için özel gereklilikler, EFSA-Primo modeli hakkında bilgilendirmeler yapılmış ve örnek çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Herhangi bir aktif maddeye ilişkin MRL belirleme ve/veya modifikasyonu konusunda Avrupa Birliği nezdinde takip edilmesi gereken prosedür, başvuru süreci öncesi/sonrasında yapılması gerekenler değerlendirilerek misyon Risk Değerlendirme Daire Başkanı Sn. Şenay Eken’in kapanış konuşması ile tamamlanmıştır.



 Gıda Güvenilirliğinde Risk Değerlendirme ve Risk İletişimi Üzerine BfR Yaz Akademisi 

Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı personeli tarafından yürütülen bilimsel sekretarya görevi kapsamında, mesleki bilginin yanı sıra dünyada da yeni bir yaklaşım olan risk değerlendirmenin tüm aşamalarının genel olarak ve konuya göre (kimyasal, mikrobiyolojik, beslenme) nasıl uygulanması gerektiğinin bilinmesi gerekmektedir. Bu amaçla, daha önce temel seviyedeki eğitimlere katılarak başlangıç eğitimlerini almış olan iki personel, BfR (Almanya Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü) tarafından 27 Haziran – 8 Temmuz 2016 tarihleri arasında Berlin/Almanya’da düzenlenen ve ileri düzeyde bir eğitim olarak planlanan “Gıda Güvenilirliğinde Risk Değerlendirme ve Risk İletişimi Üzerine Yaz Akademisi”ne katılım sağlamıştır.

BfR Yaz Akademisi süresince, gıda güvenilirliğinde risk değerlendirme ve risk iletişimi konularında teorik bilgiler verilmiş ve bunun yanı sıra uygulamalı çalışmalar yaptırılmıştır. Pratiğe yönelik uygulamalı çalışmalarda, mikrobiyolojik ve kimyasal risk değerlendirme (bulaşanlar, pestisit kalıntıları, gıda ile temas eden materyallerden gıdaya madde geçişi)  konularına odaklanılmıştır. Eğitim kapsamında ele alınan konular, programdaki sıralamaya göre aşağıdaki başlıklarda toplanmıştır:

- Risk değerlendirmeye giriş ve Almanya ve Avrupa’da gıda güvenilirliği alanında yasal ve kurumsal altyapı

- Maruz kalmanın değerlendirilmesi: Giriş, metotlar ve modeller, konsantrasyon verilerinin üretilmesi, beslenme ile ilgili değerlendirme metotları

- Entegre risk yönetimine yönelik sörvey, müdahale ve değerlendirme; gıda kaynaklı enfeksiyonlar ve intoksikasyonlar; uygulamalı çalışma

- Küresel veriler, uluslararası salgınlar ve işbirliği, koordinasyon ve iletişimin önemi; antimikrobiyal direnç; BfR ziyareti

- Maruz kalmanın değerlendirilmesinde kullanılan modeller; risk iletişimine giriş; uygulamalı çalışmalar

- Gıdalarda bulunan arsenik hakkında uygulamalı risk değerlendirme çalışması

- Pestisitler hakkında uygulamalı risk değerlendirme çalışması

- Tehlikenin tanımlanması ve tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi/subkronik çalışmalar; tehlikenin değerlendirilmesinde üreme toksisitesi çalışmaları; iyi laboratuvar uygulamaları (GLP); analitik güçlükler

- Plastikleştiricilerin gıdalara geçişi hakkında uygulamalı risk değerlendirme çalışması

- Endokrin aktif maddelerin neden olduğu sağlık riskleri; gıda katkı maddeleri ve aroma vericilere ilişkin risk değerlendirme; son tartışmalar ve değerlendirme

 

Mikrobiyolojik Risk Değerlendirme Çalıştayı 

Genel Müdürlüğümüz ve Avrupa Komisyonu Teknik Destek ve Bilgi Değişim Ofisi (TAIEX) işbirliği ile iç ve dış paydaşlarımızdan Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünün ilgili Daire Başkanlıkları, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Araştırma Enstitüleri, Gıda ve Kontrol Laboratuvar Müdürlükleri, Sağlık Bakanlığı ve Üniversitelerin ilgili bölümlerinin katılımı ile 6-7 Haziran 2016 tarihleri arasında Ankara Plaza Otel’de “Mikrobiyolojik Risk Değerlendirme Çalıştayı” gerçekleştirilmiştir.

Çalıştay; TAIEX uzmanlarından Mr. Romano ZİLLİ (İtalya, Araştırma ve İşbirliği Birimi, Kontrol ve Programlama Bölümü), Dr. Anja BUSCHULTE (Almanya Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü, Biyolojik Güvenlik Birimi), Dr. Alexandra FETSCH (Almanya Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü, Mikrobiyal Toksin Birimi) ve Dr. Joost SMİD’in (Utrecht, Risk Değerlendirme Bilimleri Enstitüsü) katılımı ile Genel Müdürlüğümüz Risk Değerlendirme Daire Başkanı Şenay EKEN’in başkanlığında gerçekleşmiştir.

Çalıştayda risk analizi ve mikrobiyolojik risk değerlendirmenin bileşenleri, risk yöneticilerinin mikrobiyolojik risk değerlendirmeyi ulusal ve uluslararası platformlarda nasıl kullanacakları üzerinde durulmuş, interaktif çalışmalar ile verilen eğitim desteklenmiştir. Söz konusu çalıştayda tehlikenin tanımlanması, tehlike karakterizasyonu, maruz kalmanın değerlendirilmesi ve risk karakterizasyonu gibi risk değerlendirme bileşenleri üzerinde oldukça detaylı bilgilendirmeler yapılmış, tehlike karakterizasyonu ve maruz kalmanın değerlendirmesinde kullanılan modeller ile mikrobiyolojik risk değerlendirmede kullanılan program araçlarına yönelik açıklamalar yapılmıştır. Çalıştay sonunda Almanya’da ortaya çıkan gıda kaynaklı iki ayrı salgın örneğinde bilime dayalı olarak gerçekleştirilen mikrobiyolojik risk değerlendirme faaliyetlerinin nasıl yürütüldüğü ve risk yöneticilerinin bilime dayalı karar verme mekanizmalarındaki işleyişine yönelik bilgilendirmeler yapılmıştır.

Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, veteriner hekim, tıp doktoru, biyolog gibi birçok farklı branşı temsil eden katılımcılarda mikrobiyolojik risk değerlendirme konusundaki farkındalığın arttırılmasına yönelik yapılan bu çalıştay;

Gıda güvenilirliği ve halk sağlığı ile uluslararası ticaret için önemli olan “bilimsel verilerin oluşturulması gerekliliği” yanında “risk yönetiminde bilime dayalı karar verme mekanizmaları” nın geliştirilmesinin önemine yönelik farkındalıklar da kazandırılmıştır.

Kimyasal, Mikrobiyolojik ve Beslenme Yönünden Risk Değerlendirme ve Maruziyetin Belirlenmesi Çalıştayı 
Bakanlığımız ve FAO işbirliği ile yürütülen " Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Gıda Güvenilirliğinde Risk Analizi Kapasitesinin Geliştirilmesi " Projesi çerçevesinde 2-4 Aralık 2014 tarihleri arasında Kimyasal, Mikrobiyolojik ve Beslenme Yönünden Risk Değerlendirme ve Maruziyetin Belirlenmesi Çalıştayı iç ve dış paydaşlarımızdan Sağlık Bakanlığı, İstatistik Kurumu, Üniversitelerin ilgili bölümleri, Veteriner Enstitülerimiz, Kontrol Laboratuvarlarımız ve Gıda Kontrol Genel Müdürlüğünün ilgili Daire Başkanlıklarının katılımı ile Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezinde (UTEM) gerçekleştirilmiştir. 
Proje çerçevesinde düzenlenen bu 3. Çalıştayda; Kimyasal, Mikrobiyolojik ve Beslenme yönünden risk değerlendirmesi ve maruziyet belirlenmesine   ilişkin olarak  FAO danışmanlarından  Mr. Dr. Jean Charles Leblanc (Fransa) ve Dublin Üniversitesinden Prof. Dr. Mr. Francis Butler (İrlanda) uluslararası ölçekte bilgilendirmelerde bulunmuştur. Çalıştayın devamında, mikrobiyolojik risk değerlendirme  ve beslenme açısından risk değerlendirme ile marurizyet hesaplamalarına dair vaka çalışmaları çalıştay esnasında oluşturulan gruplarca yürütülerek eğitimde alınan bilgiler pekiştirilmiştir. Toksikolog, tıp doktoru, veteriner hekim, gıda mühendisi, biyolog, diyetisyen gibi birçok farklı branşı temsil eden katılımcılar halk sağlığı ve uluslararası ticaret için önemli olan “bilimsel verilerin oluşturulması”  ve “risk yönetiminde bilime dayalı karar verme mekanizmalarına” ilişkin kapsamlı bilgiler edinmiş olup, bu bilgileri çalışma alanlarında bireysel olarak uygulamaları beklenmektedir. 
Bakanlığımız ve FAO işbirliği ile yürütülen projenin son bileşeni olan çalıştay Macaristan’da bulunan bölge ofisi tarafından takip edilerek web sayfalarında haber niteliği taşıyan aktivite olarak yayınlanmıştır. İlgili habere http://www.fao.org/europe/regional-home/93news/en/  bağlantısından ulaşılmaktadır.  
Etkinlik fotoğrafları için tıklayınız ...

"Risk Analizi Bileşenleri ve Risk Yönetiminin Rolü “ ve “Risk Analizi Bileşenleri, Risk Yönetiminin ve Risk İletişiminin Rolü” Çalıştayı 

Bakanlığımız ve FAO işbirliği ile yürütülen " Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Gıda Güvenilirliğinde Risk Analizi Kapasitesinin Geliştirilmesi " Projesi çerçevesinde 18-19 Eylül 2014 tarihlerinde "Risk Analizi Bileşenleri ve Risk Yönetiminin Rolü" , 20-21 Eylül 2014 tarihlerinde ise yöneticilere yönelik olarak "Risk Analizi Bileşenleri, Risk Yönetiminin ve Risk İletişiminin Rolü" Çalıştayı düzenlenmiştir.
Çalıştayda Bakanlığımızın Gıda Güvenilirliğine ilişkin hizmetleri yürüten bütün birimlerde görev yapan teknik uzmanlar ve risk iletişiminde paydaş olan taraflar ile dış paydaşlarımızdan Sağlık Bakanlığı katılım sağlamıştır. Çalıştayda risk analizinin bileşenleri ve özellikle risk yöneticisi olan ekiplerin risk değerlendirmeyi ulusal ve uluslararası platformlarda nasıl kullanacakları üzerinde durulmuş, interaktif çalışmalar ile verilen eğitim desteklenmiştir. Ayrıca söz konusu çalıştayda Codex Alimentarius Komisyonu ve AB perspektifi ile ilgili açıklamalarda bulunulmuş bu yapıların risk analizi sistemini nasıl uyguladığına dair bilgilendirme yapılmıştır. Çalıştayda eğitimci olarak Hollanda Risk Değerlendirme Biriminden Mr. Rob Theelen yer almış ayrıca FAO Bölge Ofisinden Mrs. Eleonora Dupouy Codex Alimentarius çalışmaları hakkında bilgiler paylaşmıştır.       

Etkinlik fotoğrafları için tıklayınız ...
 
Gıda Güvenilirliği Alanında Bilimsel Risk Değerlendirme Nedir?
Gıda güvenilirliğinin sağlanması ve böylece insan sağlığının korunması için, şu an dünyada benimsenen yaklaşım risk analizi sisteminin esas alınmasıdır. Risk analizi sistemi, temel olarak üç bileşenden oluşur. Bunlar; risk değerlendirme, risk yönetimi ve risk iletişimidir. Bu üç bileşenli sistem bitki sağlığı ve hayvan sağlığı dâhil olmak üzere, gıda zincirinin tüm adımlarında uygulanmaktadır.
Risk değerlendiricileri, gıda zincirinde var olan veya yeni gelişen tehditleri bilimsel olarak değerlendirmekte ve risk yöneticilerine bilimsel tavsiyelerde bulunmaktadır. Risk yöneticileri ise tehditlerin giderilmesine yönelik kararlar alırken ve gerekli adımları atarken, bu bilimsel tavsiyeleri dayanak olarak kullanmaktadır. Risk değerlendirme ve risk yönetimi süreçlerinde ilgili tüm taraflarla yürütülen ilişkiler ve bilgi alışverişleri de risk iletişimi bölümünü oluşturmaktadır.
Bilimsel bir terim olarak ‘risk değerlendirme’, tehlikenin tanımlanması, tehlikenin niteliklerinin belirlenmesi, maruz kalmanın değerlendirilmesi ve riskin niteliklerinin belirlenmesi aşamalarını kapsayan süreci tanımlamaktadır. Ancak genel olarak risk değerlendirme faaliyetlerinden bahsedildiğinde, güvenilirlik değerlendirmesi, etkinlik değerlendirmesi (gıda ve yem katkı maddelerinin etkinliğinin değerlendirilmesi gibi), biyo-yararlılık değerlendirmesi (vitamin ve mineral formlarının biyo-yararlılığının değerlendirilmesi gibi) ve sağlık beyanlarının doğruluğunun kanıtlanmasına ilişkin değerlendirme gibi farklı nitelikteki bilimsel değerlendirmeleri kapsamaktadır.
Bakanlık Bünyesinde Gıda Güvenilirliği Alanında Risk Değerlendirme Faaliyetleri Nasıl Yürütülür?
İnsan sağlığının korunması ve gıda güvenilirliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalarda risk analizi sisteminin esas alınması yaklaşımı 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ile birlikte benimsenmiştir. Bu kapsamda risk değerlendirme faaliyetlerinin yürütülmesi ve ayrıca risk iletişimi faaliyetlerine katkıda bulunmak amacıyla Bakanlığımız Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü çatısı altında Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı (RDDB) kurulmuştur. 
RDDB’nin temel görevi, gıda zincirinin tarladan sofraya tüm aşamaları ile ilgili tüm konular hakkında risk değerlendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini sağlamaktır. RDDB ülkemizdeki gıda güvenilirliği sisteminin bir parçası olarak, ancak risk değerlendirme faaliyetlerinin risk yönetiminden ve politikadan bağımsız olmasını sağlamak üzere kurulmuştur. Dolayısıyla RDDB’nin temel ilkesi, risk değerlendirme faaliyetlerinin bağımsız, tarafsız, şeffaf ve bilimsel esaslara dayalı olarak yürütülmesini sağlamaktır.
RDDB bünyesinde çalışmakta olan teknik personel oluşturulan Bilimsel Komisyonlara bilimsel ve teknik yardım sağlamak ve çalışmalara destek vermekle görevlidir. Ayrıca ulusal ve uluslararası kurumlar tarafından yapılan bilimsel değerlendirmelerin taranması ve toplanan bilgiler doğrultusunda bilimsel içerikli durum belgeleri vb. çıktıların oluşturulması ile resmi kontrol sonuçlarının ve RASFF bildirimlerinin analiz edilerek rapor haline getirilmesi görevi de RDDB’nin teknik personeli tarafından gerçekleştirilmektedir.
Risk Değerlendirme Daire Başkanlığı Tanıtım Broşürüne aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
Risk değerlendirme faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere konularına göre Bilimsel Komisyonlar oluşturulmaktadır. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 26 ncı maddesinin ikinci fıkrası doğrultusunda hazırlanan  “Risk Değerlendirme Komite ve Komisyonların Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 24.12.2011 tarih ve 28152 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yönetmelik gereğince Bilimsel Komisyonların:
  • Üyeleri açık çağrı ile başvuru yapan bilim insanlarının arasından seçilir;
  • Üye sayısı en az 9 kişidir;
  • Görev süreleri 3 yıldır;
  • Üyelerinin talep etmesi ve Bakanlık Makamınca uygun görülmesi halinde, görev süreleri en fazla 2 dönem daha uzatılabilmektedir. 
Bilimsel Komisyon başvuruları görev süresi dolan Komisyonlar veya yeni kurulan Komisyonlar için belirli zaman aralıklarında yapılır. Aktif olan açık çağrılara riskbasvuru.tarim.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Bilimsel Komisyonlar Ne İş Yapar?
  • Bakanlığın talebi üzerine veya kendi inisiyatifleri ile görev alanlarına giren konularda risk değerlendirmesi yaparlar.
  • Gıda ve yem güvenilirliğini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen konularda Bakanlığın çalışmalarını desteklemek ya da kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla tavsiye niteliğinde bilimsel görüş oluştururlar.
  • Bilimsel Komisyonlar görevlerini yaparken bağımsızdırlar ve hiçbir makam, merci ve kişiden talimat almazlar.
Faaliyette Olan Komisyonlar Hangileridir?
  1. 1. Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu:
    Takviye edici gıdalar ile gıda veya gıda bileşeni olarak kullanılmak istenen bitkiler/bitki kısımları veya bunlardan elde edilen bitkisel preparatların (ekstre, sabit yağ, uçucu yağ vb.) insan tüketimi açısından güvenilirliğinin değerlendirmesini yapmaktadır.
    I. Dönem çalışmalarını 2012 – 2015 yılları arasında, II. Dönem çalışmalarını 2015 – 2018 yılları arasında gerçekleştiren Komisyonun III. Dönem çalışmaları 2019 yılında başlamış olup 2022 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun farmakognozi, farmasötik botanik, toksikoloji, biyokimya, tıbbi ve aromatik bitkiler gibi alanlarda çalışan konusunda uzman 11 üyesi bulunmaktadır. 
  2. 2. Bulaşanlar Komisyonu:
    Bulaşanların (mikotoksinler, ağır metaller, dioksinler, vb.) insan sağlığı ile ilgili riskleri ile gıdalarda ve yemlerde bulunabilecek maksimum limitlerini bilimsel çerçevede değerlendirerek bilimsel görüş oluşturmakta, gerekli hallerde mevzuat çalışmaları için tavsiyelerde bulunmaktadır.
    I. Dönem çalışmalarını 2013 - 2016 yılları arasında, II. Dönem çalışmaları 2016 - 2020 yılları arasında gerçekleştiren Komisyonun III. Dönem çalışmaları 2021 yılında başlamış olup 2024 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun toksikoloji, genetik toksikoloji, veteriner farmakolojisi, tıbbi farmakoloji, biyoloji, gıda mühendisliği ve istatistik gibi alanlarda çalışan konusunda uzman 13 üyesi bulunmaktadır.
  3. 3. Biyolojik Tehlikeler Komisyonu:
    Biyolojik tehlikelerin insan sağlığı ile ilgili risklerini değerlendirerek bilimsel görüş oluşturmakta, gıda kaynaklı mikrobiyal hastalıkların önüne geçilmesi için alınacak önlemlere ilişkin değerlendirmeler yapmakta ve ülkemizde patojenlerden kaynaklanan mikrobiyolojik tehlikelere yönelik bilimsel çerçevede risk değerlendirme faaliyetlerini yürütmektedir.
    I. Dönem çalışmalarını 2016 – 2019 yılları arasında gerçekleştiren Komisyonunun II. Dönem çalışmaları 2021 yılında başlamış olup 2024 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun gıdalarda mikrobiyal gelişim ve inhibisyonu, gıda kaynaklı zoonoz ve patojenlerin epidemiyolojisi, gıda kaynaklı mikrobiyal hastalıklar, antimikrobiyal direnç, gıda işleme hijyen ve sanitasyonu, mikrobiyolojik kriterler, prediktif mikrobiyoloji ve matematiksel modelleme alanlarında çalışan konusunda uzman 11 üyesi bulunmaktadır.
  4. 4. Bitki Sağlığı Komisyonu:
    Gıda zincirinin güvenilirliği ve güvenliği açısından Türkiye’deki bitkilere ve bitkisel ürünlere zarar verebilecek bitki zararlılarının neden olduğu riskler; bitki koruma ürünleri, bunların kalıntıları, bitki koruma ürünlerinin çevreye olan etkileri (uygulayıcılar, çalışanlar, çevre sakinleri, tüketiciler ve yaban hayatı üzerine etkiler) gibi konularda bilimsel değerlendirmeler yapmaktadır.
    I. Dönem çalışmalarını 2017 - 2020 yılları arasında gerçekleştiren Komisyonunun II. Dönem çalışmaları 2020 yılında başlamış olup 2023 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun bitki patolojisi, akaroloji, nematoloji, bitki hastalıkları epidemiyolojisi, zararlı ekolojisi, popülasyon dinamikleri ve popülasyon genetiği, zararlı risk değerlendirme, klimatoloji, bitki koruma ürünleri, kimya, kimyasal analiz yöntemleri, toksikoloji, ekotoksikoloji, ve çevresel maruz kalma alanlarında çalışan konusunda uzman 9 üyesi bulunmaktadır.
  5. 5. Belirli Gıda Bileşenleri ve Yeni Gıdalar Komisyonu:
    Gıdalara eklenebilecek besin öğesi kaynaklarının (vitamin ve mineral kaynakları vb.) ve diğer bileşenlerin (teknolojik amaçlar dışında eklenen maddeler) biyoyararlılığı/güvenilirliği; vitamin ve minerallerin tolere edilebilir üst alım düzeylerinin belirlenmesi; bebek formülleri, devam formülleri, bebek ve küçük çocuk ek gıdalarında kullanılacak bileşenlerin güvenilirliği ve uygunluğu; yeni gıdaların güvenilirliği; belirli gıda bileşenlerinin alerjik reaksiyonlara veya intolerans reaksiyonlarına yol açma potansiyeli gibi konularda bilimsel değerlendirmeler yapmaktadır.
    I. Dönem çalışmalarını 2017 - 2020 yılları arasında gerçekleştiren Komisyonunun II. Dönem çalışmaları 2021 yılında başlamış olup 2024 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun tıbbi biyokimya, tıbbi biyoloji, tıbbi genetik, gastroenteroloji, fizyoloji, halk sağlığı, beslenme ve diyetetik, farmasötik toksikoloji, kimya mühendisliği, gıda mühendisliği, gıda bilimi ve teknolojisi alanlarında çalışan konusunda uzman 15 üyesi bulunmaktadır.
  6. 6. Gıda Katkı Maddeleri Komisyonu:
    Gıda katkı maddeleri, gıda aroma vericileri, gıda enzimleri, işlem yardımcıları ve teknolojik amaçlar için gıdaya eklenen diğer maddelere ilişkin konularda bilimsel değerlendirmeler yapmaktadır.
    I. Dönem çalışmaları 2018 yılında başlayan Komisyonun görev süresi 2021 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun kimya, fizikokimya, toksikoloji ve gıda teknolojisi alanlarında çalışan konusunda uzman 9 üyesi bulunmaktadır.
  7. 7. Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Komisyonu:
    Gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretiminde kullanılması için izin başvurusunda bulunulması gereken maddeler ve prosesler için mevzuatta ön görülen risk değerlendirme çalışmalarını yürütmeyi, madde ve malzemelerin üretiminde kullanılan kimyasal maddelerin güvenilirliğini ve ilgili prosesleri değerlendirerek bilimsel görüş oluşturmayı amaçlamaktadır.
    I. Dönem çalışmaları 2021 yılında başlayan Komisyonun görev süresi 2024 yılında tamamlanacaktır. Komisyonun kimya, fizikokimya, toksikoloji ve ambalaj alanlarında çalışan konusunda uzman 9 üyesi bulunmaktadır.

Bakanlığımız bünyesinde gerçekleştirilen risk değerlendirme çalışmaları prosedür yönünden 3 şekilde yürütülmektedir:
  1. Prosedürü Mevzuatla Belirlenen Değerlendirmeler
  2. Bilimsel Destek Sağlamaya Yönelik Değerlendirmeler
  3. Genel Konular 
Prosedürü Mevzuatla Belirlenen Değerlendirmeler: Gıda ve yem ile ilgili birçok konuda, ihtiyaç duyulması halinde gerekli bilimsel değerlendirmenin sistematik bir şekilde yapılabilmesi amacıyla ilgili mevzuat kapsamında çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu çerçevede, Bilimsel Risk Değerlendirme Komisyonlarına atıfta bulunulan ve/veya risk değerlendirmesi/güvenilirlik değerlendirmesi/bilimsel değerlendirme yapılmasını öngören mevzuat aşağıda listelenmiştir: 

​Mevzuat Adı
Risk Değerlendirme Komisyonu
Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri, Gıda Enzimleri ve Gıda Aroma Vericilerine İlişkin Ortak İzin Prosedürü Hakkında Yönetmelik
​Gıda Katkı Maddeleri Komisyonu
Hayvan Beslemede Kullanılan Yem Katkı Maddeleri Hakkında Yönetmelik​
​Yem Komisyonu
Türk Gıda Kodeksi Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği
​Belirli Gıda Bileşenleri ve Yeni Gıdalar Komisyonu
​Türk Gıda Kodeksi Gıdalara Vitaminler, Mineraller ve Belirli Diğer Öğelerin Eklenmesi Hakkında Yönetmelik
Belirli Gıda Bileşenleri ve Yeni Gıdalar Komisyonu
Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği
​Gıdayla Temas Eden Madde ve Malzemeler Komisyonu 
​Bitki Listesi ve Zehirli Bitki Listesi
​Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu

Bilimsel Destek Sağlamaya Yönelik Değerlendirmeler: Hazırlanmakta olan veya revize edilecek mevzuat için ihtiyaç duyulan bilimsel destek Bilimsel Risk Değerlendirme Komisyonlarınca verilmektedir.
Genel Konular: Gıda zincirindeki riskleri görmek, gerektiğinde risklerin bertaraf edilmesine yönelik önerilerde bulunmak, kamuoyunu meşgul eden gıda güvenilirliği ile ilgili konularda bilimsel görüş oluşturmak amacıyla Bilimsel Komisyonlar tarafından çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Ayrıca,  Bakanlık bünyesinde gıda güvenilirliği ile ilgili yönetimsel kararlar alınırken ihtiyaç duyulan konularda da Bilimsel Komisyonlarca destek verilmektedir.

EFSA, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen bir AB Ajansıdır. AB tarafından finanse edilmesine karşın yasal düzenlemeler yapan ve yönetim kararları alan diğer AB kurumlarından (Komisyon, Konsey, Parlamento) ve AB Üye Ülkelerinden bağımsız olarak çalışır. http://www.efsa.europa.eu/ 
Kuruluş:
EFSA, 1990’lı yıllarda yaşanan bir dizi gıda krizinin ardından gıda güvenilirliği alanındaki risklere ilişkin bilimsel tavsiye ve iletişim kaynağı olması için AB tarafından 2002 yılında 178/2002 EC no’lu “Genel Gıda Kanunu” hükümleri uyarınca kurulmuştur.  Genel Gıda Kanunu risk değerlendirme (bilim) ve risk yönetimi (politikalar) sorumluluklarının birbirinden tamamen ayrıldığı bir Avrupa gıda güvenilirliği sistemi meydana getirmiştir. EFSA risk değerlendirmeden (bilim) sorumludur. Buna ilave olarak risk değerlendirme sonuçlarının kamuyla paylaşılması görevi de EFSA’ya aittir.
Amacı:
EFSA’nın temel amacı AB gıda ve yem zincirinin güvenilirliğine katkı sağlamak ve insan hayatının ve sağlığının yüksek düzeyde korunmasını sağlamaktır. Bu amaçları şu şekilde gerçekleştirir: 
  • Gıda ve yem güvenilirliği, hayvan sağlığı ve refahı, bitki sağlığı ve beslenme (gerektiğinde çevresel etkileşimleri de göz önünde bulundurarak) ile ilgili sorular hakkında AB yöneticileri için bağımsız, güncel ve ihtiyacı karşılayacak nitelikte bilimsel tavsiyeler sağlar;
  • Bilimsel çıktıları ve bunların dayanakları hakkında kamuyu bilgilendirir, bunların iletişimini yapar;
  • Tavsiyelerin uyumlu olması ve AB gıda güvenilirliği sistemine olan güvenin artırılması için Üye Ülkelerle, kurumsal partnerlerle ve diğer ilgili paydaşlarla birlikte çalışır;
  • Gıda ve yem güvenilirliği üzerinde doğrudan veya dolaylı etkisi olan yeni gelişen risklerin tanımlanması, sınıflandırılması ve izlenmesi için örnek veri toplama ve analiz etme metodolojileri geliştirir. 
EFSA'nın 2 temel sorumluluğu şunlardır:
  1. Genel bilimsel değerlendirmeler sonucunda bilimsel tavsiye oluşturmak ve iletişimini yapmak,
  2. AB piyasasına sunulmadan önce güvenilirlik değerlendirmesi gerektiren gıda ve yem ürünlerinin değerlendirmesini yapmak.
EFSA’nın faaliyet alanları çiftlikten sofraya anlayışı kapsamında bitki koruma, hayvan sağlığı ve refahı, çevresel etkiler, taşıma ve depolama, gıda üretimi ve inovasyon (sağlık beyanları dahil), gıda tüketimi olmak üzere tüm gıda zincirini kapsar. 
Yönetim:
1. Yönetim Kurulu (Management Board): EFSA 15 üyeli bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilir.
a. Görevleri:
i. EFSA’nın bütçesini ve iş programını belirlemek ve bunların uygulanmasını kontrol etmek,
ii. EFSA İcra Müdürünü (Executive Director), Bilimsel Komite ve Bilimsel Panel üyelerini atamak, 
iii. EFSA önceliklerinin görev kapsamı ve amacıyla uyumlu olmasını sağlamak,
iv. Finansal yönetimin ve mali hesap verebilirliğin uygunluğunu sağlamak.
b. Üye seçimi:
i. Üyeler bir devleti, hükümeti, kurumu veya sektörü temsil edemezler. 
ii. Üye seçimi öncesinde Avrupa Komisyonu tarafından açık çağrıya çıkılır, uygun adayların belirlendiği bir kısa liste hazırlanır, Avrupa Parlamentosunun görüşü alındıktan sonra tüm üye atamaları Avrupa Konseyi tarafından yapılır.
iii. Üyelerden 4'ünün tüketicileri ve gıda zincirindeki diğer paydaşları temsil eden kurumlardan gelen bir tecrübeye sahip olması beklenir.
iv. Avrupa Komisyonu 1 üye ile temsil edilir.  
2. İcra Müdürü (Executive Director): Operasyonel yönetimden sorumludur ve EFSA’nın resmi temsilcisidir. 
a. Yönetim Kurulu tarafından atanır ve üyelerin oy çokluğuyla görevden alınabilir.
b. Tüm operasyonel işlemlerden, personel işlerinden ve yıllık iş programının hazırlanmasından (Komisyon, Parlamento ve Üye Ülkelerle görüşerek) sorumludur. 
3. Bilimsel Komite ve Bilimsel Paneller: 
1. Bilimsel Komite: Bilimsel Komite, EFSA’nın görev kapsamında yer alan konulardan AB yaklaşımlarının henüz tanımlanmadığı bilimsel alanlarda, uyumlaştırılmış risk değerlendirme metodolojileri geliştirmektedir. EFSA Bilimsel Panelleri tarafından hazırlanan bilimsel görüşlerde tutarlılığı sağlamak üzere genel koordinasyonu da sağlamaktadır. Ayrıca EFSA yönetimine stratejik bilimsel öneriler de sağlamaktadır. 
2. Beslenme, Yeni Gıdalar ve Gıda Alerjileri Paneli: Beslenme, yeni gıdalar, besin öğesi kaynakları, belirli gruplara yönelik gıdalar (örneğin bebek formülleri), gıda ürünlerindeki sağlık beyanları, beslenme referans değerleri ve gıda alerjileri konularına ilişkin sorularla ilgilenmektedir.
3. Bitki Koruma Ürünleri ve Kalıntıları Paneli: Pestisitlerin operatörlere, işçilere, tüketicilere ve çevreye yönelik risk değerlendirmeleri üzerine bilimsel tavsiyeler oluşturmaktadır. Panel, pestisitlerin risk değerlendirmesi hakkında kılavuz dokümanlar hazırlamakta ve bunları güncellemektedir. Bu çalışma, Raportör Üye Ülke tarafından yürütülen ve EFSA personeli tarafından gözden geçirilen pestisitlerde kullanılan aktif maddelere ilişkin değerlendirmeleri desteklemektedir.
4. Bitki Sağlığı Paneli: AB'deki bitkilere, bitkisel ürünlere veya biyo-çeşitliliğe zarar verebilecek bitki zararlılarının neden olduğu risklere ilişkin bağımsız bilimsel tavsiyeler oluşturmaktadır. Panel, bu riskleri gıda zincirinin güvenilirliği ve güvencesi bakımından gözden geçirmekte ve değerlendirmektedir.
5. Biyolojik Tehlikeler Paneli: Gıda güvenilirliği ile ilişkili biyolojik tehlikeler ve gıda kaynaklı hastalıklar hakkında bilimsel görüş oluşturmaktadır. Bunlar, insanlara da bulaşabilen hayvan hastalıkları, bulaşıcı süngerimsi ensefalopatiler,  gıda mikrobiyolojisi, gıda hijyeni ve bunlarla ilgili atık yönetimi konularını da kapsamaktadır.
6. Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Paneli: Gıda ve yem güvenilirliği, çevresel risk değerlendirmesi ve moleküler karakterizasyon/bitki bilimi üzerine bağımsız bilimsel tavsiye oluşturmaktadır. Genetiği değiştirilmiş bitkiler, mikroorganizmalar ve hayvanlar üzerine çalışmaktadır.
7. Gıda ile Temas Eden Maddeler, Enzimler ve İşlem Yardımcıları Paneli: Gıdalara eklenen enzimler ve işlem yardımcıları ya da gıda ambalajlarında kullanılan kimyasallar ve ilgili işlemlerin güvenilirliğini değerlendirmektedir.
8. Gıda Katkı Maddeleri ve Aroma Vericiler Paneli: Gıdalara eklenen katkı maddeleri ve aroma vericilerin güvenilirlik değerlendirmesini ve bu maddelere maruz kalan tüketicilerin güvenilirlik değerlendirmesini yapmaktadır. Panelin çalışmalarını çoğunlukla AB’de kullanılmak üzere onaylamasından önce EFSA tarafından değerlendirilen maddeler oluşturmaktadır.
9. Gıda Zincirindeki Bulaşanlar Paneli: Gıda zincirindeki bulaşanlar ve doğal toksik maddeler, mikotoksinler ve onaylanmamış madde kalıntıları gibi istenmeyen maddeler üzerine bilimsel tavsiye oluşturmaktadır. 
10. Hayvan Beslenmede Kullanılan Katkı Maddeleri ve Ürünler ya da Maddeler Paneli: Hayvan beslemede kullanılan katkı maddelerinin ve ürünlerin veya maddelerin güvenilirliği ve/veya etkinliği hakkında bilimsel tavsiye oluşturmaktadır. Panel, bu ürün ve maddelerin hedef türler, kullanıcı, hayvansal kaynaklı ürünün tüketicisi ve çevre için güvenilirliğini ve etkinliğini değerlendirir. Ayrıca, hayvan yemlerine kasıtlı olarak eklenen biyolojik ve kimyasal ürünlerin/maddelerin etkinliğine bakmaktadır.
11. Hayvan Sağlığı ve Refahı Paneli: Tüm hayvan hastalıkları ve hayvan refahı konularında bilimsel tavsiye sağlamaktadır. Çalışmalarının çoğunluğunu balık da dahil olmak üzere gıda amaçlı yetiştirilen hayvanlar üzerine yapılanlar oluşturmaktadır.
EFSA Neler Yapıyor? 
1. Mevzuatı olan ve mevzuatında onay/izin prosedürü gerektiren konular:
Gıda katkı maddeleri, aroma vericiler, enzimler, yeni gıdalar, sağlık ve beslenme beyanları, pestisitlerin maksimum kalıntı limitleri, gıda ile temas eden madde ve malzemeler, besin öğesi kaynakları, yem katkı maddeleri ve benzeri konularda mevzuatta yer aldığı şekilde onay/izin prosedürü gerekir. 
  • Konuyla ilgili onay/izin almak isteyen başvuru sahibi mevzuatta belirtilen tüm bilimsel ve idari belgelerle birlikte Üye Ülke Otoritelerine, Avrupa Komisyonuna başvurur. Değerlendirme yapılması istenen başvuruyla ilgili tüm verileri, bilimsel literatürü, insan/hayvan çalışmalarını, toksikolojik çalışmaları başvuru sahibinin kendisinin sunması gerekmektedir.
  • Başvurunun bilimsel risk/güvenilirlik değerlendirmesi kısmı EFSA’ya iletilir. 
  • EFSA tarafından başvuru belgeleri yeterli bulunursa konu ilgili Panele iletilir. 
  • Panel tarafından sunulan bilimsel çalışmaların, verilerin ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda bilimsel bir görüş oluşturulur. 
  • Bu görüşte başvurunun onay/izin alabilmesi için gerekli şartları taşıyıp taşımadığı, kullanılması gereken limitler, olumsuz bulunması halinde gerekçeler gibi konular tüm açılardan ele alınarak yöneticilerin karar verebilmesi ve mevzuat çıkarabilmesi için hazır hale getirilir. 
  • Tavsiye niteliği taşıyan bu görüş tamamlandıktan sonra Avrupa Komisyonuna iletilir.
  • Avrupa Komisyonu bünyesinde tüm Üye Ülkelerin birer temsilcisinin bulunduğu Komitelerde görüş incelenir ve karara bağlandıktan sonra mevzuat haline getirilmek üzere Avrupa Parlamentosuna veya Komisyona gönderilir. 
  • Karar mevzuata aktarılır.
  • Avrupa Komisyonu EFSA görüşünde yer alan tavsiyeler doğrultusunda değil, tersi yönde bir karar alacaksa bu kararı mutlaka gerekçelendirmek zorundadır.
2. Genel konular:
Bulaşanlar ve biyolojik tehlikeler, bitki ve hayvan sağlığı, yeni gelişen riskler gibi konularda (3-MCPD, Salmonella, Xysella fastidiosa, BSE gibi) EFSA tarafından Panelleri aracılığıyla bilimsel risk değerlendirmesi gerçekleştirilir ve bilimsel görüşler oluşturulur.
  • Bu alanlarda görüş oluşturma talebi Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu veya Üye Ülkelerden gelebileceği gibi EFSA tarafından kendi inisiyatifiyle de (self-tasking) başlatılabilir.
  • EFSA’nın kendi inisiyatifiyle çalışacağı konulardaki risk değerlendirmesinde kullanılacak tüm veriler, literatür ve çalışmalar EFSA tarafından toplanır. Bu alanda Üye Ülkelerden veri talep etme hakkı bulunduğu gibi (Üye Ülkeler veri sunmak zorundadır) açık çağrıya çıkarak sektörden ve veri sahibi olan tüm kurumlardan gönüllük esası ile veri isteyebilir.
  • Hazırlanan görüş, yararlanılan tüm veriler ve kaynaklarla birlikte yayınlanır.
3. Salgın Değerlendirmeleri:
  • Birden fazla Üye Ülkenin etkilendiği gıda salgınları durumunda EFSA uzmanları tarafından gerek olay yerinde gerekse toplanan veriler kullanılarak, Üye Ülke otoriteleri ve ECDC (Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi) işbirliğiyle vaka raporları hazırlanmakta, salgının kaynağı tespit edilmeye çalışılarak alınması gereken tedbirler, önlemler, eksiklikler, ihtiyaçlar belirlenerek ileriye dönük tavsiyelerde de bulunulmaktadır.
4. Veri Toplama ve Analiz Etme: EFSA mevzuatla belirlenmiş konularda Üye Ülkelerden zorunlu olarak veri talep eder, toplar ve analiz eder. Bu alanlar şunlardır:
a. Gıda tüketim verileri
b. Biyolojik tehlikelere ilişkin veriler (zoonoz verileri)
c. Bulaşanlar 
d. Kalıntı (veteriner ilaç, pesitisit)
Üye Ülkelerdeki Risk Değerlendirmeden Sorumlu Kurumlar Neler Yapıyor? : 
  • AB Üye Ülkelerinin genel AB mevzuatı üzerine çalışma/değişiklik yapma yetkileri bulunmamaktadır, ancak kendi ulusal mevzuatları kapsamında çalışmalarını yürütebilmektedirler.
  • Tüm Üye Ülkeler EFSA’ya düzenli olarak mevzuatla belirlenmiş konularda ve EFSA’nın çağrısı ile mevzuatta yer alan konular dışındaki konularda veri sağlamaktadır. Verilerin EFSA’ya gönderilmesi bir takvime bağlanmıştır ve üye ülkelerin temas noktaları tarafından EFSA rehberliğinde belirlenen formatta (FoodEx ve SSD) gönderilmektedir.
  • Bilimsel risk değerlendirme çalışmaları üye ülkelerin otoriteleri tarafından gerçekleştirilebildiği gibi EFSA tarafından birden fazla ülkeyi kapsayacak şekilde de yapılmaktadır. Üye Ülkeler, kendi ülkelerindeki krizler ve ülkelerine özgü sorunlar üzerine risk değerlendirmesi yapmakta, ayrıca ülkelerindeki riskleri önceliklendirerek bu konular üzerine çalışmaktadırlar. Ayrıca, tespit ettikleri yeni gelişen riskleri EFSA’nın ilgili bilimsel ağında paylaşarak EFSA ve diğer Üye Ülkelerin dikkatini bu konulara çekmektedirler. 
  • Üye Ülkelerin risk değerlendirme otoritelerinin yapıları, kapsamları ve büyüklükleri farklılık göstermektedir. Bazı ülkelerin otoriteleri BfR (Almanya), ANSES (Fransa), FSA (İngiltere), FSAI (İrlanda) büyük, kapsamlı (örneğin BfR bünyesinde kendi laboratuvarlarını barındırmaktadır) ve risk değerlendirme alanında çok aktif iken bazı ülkelerin otoriteleri daha küçük yapıdadırlar. Adı geçen risk değerlendirme otoriteleri tüm dünyanın dikkatini çeken bisfenol A, glifosat gibi konularda kendi yapıları içindeki bilim insanları ile bağımsız risk değerlendirmelerini gerçekleştirmişler ve yayımlamışlardır. Hatta EFSA ile farklı görüşleri savundukları zamanlar olmuştur.
Üye Ülkelerdeki Risk Değerlendirmeden Sorumlu Kurumların EFSA Çalışmalarına Katılımı: 
Üye Ülke otoriteleri farklı şekillerde EFSA çalışmalarına katılım sağlayabilirler:
1. EFSA İstişare Forumu (Advisory Forum): EFSA İstişare Forumu, 28 Üye Ülke, İzlanda ve Norveç’in ulusal gıda güvenilirliği otoritelerinin temsilcilerinden oluşmaktadır. Her bir ulusal otorite, gıda zincirinin ulusal düzeydeki risk değerlendirmesinden sorumlu olmakla birlikte, ulusal otoritelerin tam rolü ülkeye göre değişiklik gösterebilmektedir.
  • İsviçre ve AB aday ülkeleri de gözlemci olarak İstişare Forumu toplantılarına katılabilmektedirler. 
  • Forum aracılığıyla ülkeler, risk değerlendirme ve risk iletişimi konularında güçlerini birleştirme şansı bulmaktadırlar. Üyeler, Forumu, bilimsel konular, çalışma programı ve öncelikler konusunda EFSA'ya tavsiyelerde bulunmak ve yeni gelişen riskleri mümkün olduğunca kısa sürede tanımlamak için kullanmaktadır. 
  • Üyeler, EFSA ile ve kendi aralarında, özellikle bilimsel veri değişimi, risk iletişimi aktivite ve mesajlarının koordine edilmesi, tartışmalı konular ve farklı görüşlerin ele alınması, işlerin koordine edilmesi ve tekrarlanmasının engellenmesi için bilgi değişimi, kaynakların birleştirilmesi ve çalışma programlarının düzenlenmesini hedeflemektedirler.
2. EFSA Temas Noktaları (Focal Points): Temas Noktaları, EFSA ile ulusal gıda güvenilirliği otoriteleri, araştırma enstitüleri ve diğer paydaşlar arasında ara yüz olarak işlev görmektedir. 
• Temas Noktaları ağı, 28 Üye Ülke, İzlanda ve Norveç'in yanı sıra aday ülkelerin temsilcilerinden oluşmaktadır. 
• Temas Noktaları, Üye Ülkelerin kendi aralarında ve EFSA ile olan bilimsel işbirliğini ve ağ oluşturma faaliyetlerini önemli ölçüde geliştirmektedir. Temas Noktaları bu işlevini;
o bilimsel bilgilerin ve uzmanların değişimine yardımcı olarak,
o işbirliği faaliyetleri ve bilimsel projeler konusunda tavsiyede bulunarak,
o risk değerlendirme alanındaki eğitimleri teşvik ederek,
o Üye Ülkelerde EFSA'nın bilimsel görünürlüğünü ve EFSA'ya erişimi artırarak yerine getirmektedir.
• EFSA ve Temas Noktaları, genellikle yılda 4 kez, İstişare Forumu toplantılarının öncesinde bir araya gelmektedir. 
• Temas Noktaları, faaliyetlerini yıllık olarak EFSA'ya rapor etmektedir (2013 yılına kadar Temas Noktaları Faaliyet Raporlarının içinde, 2014'ten beri EFSA Bilimsel İşbirliği Raporlarının içinde).
3. EFSA Bilimsel Ağları: EFSA, AB Üye Ülkelerinin ulusal olarak belirlediği ve belirli bilimsel alanlarda (örneğin, yeni gelişen riskler, pestisit kalıntı izleme) uzmanlığa sahip olan kuruluşları çeşitli ağlar oluşturarak koordine etmektedir. 
• Avrupa Komisyonunun ve diğer kuruluşların, özel uzmanlık alanlarına sahip olan temsilcileri (AB dışındaki kuruluşlar dâhil olmak üzere), ilgili EFSA ağına katılmak üzere davet edilebilmektedir.
• Bilimsel ağlar, aktiviteleri koordine ederek, bilgi alışverişine imkân tanıyarak, ortak projeler geliştirerek ve uygulayarak, uzmanların ve en iyi uygulamaların değişimini sağlayarak bilimsel işbirliğini kolaylaştırmaktadır.
GKGM – EFSA İlişkileri:
EFSA yukarıda bahsedilen hedeflerine ulaşmak için üye ülkelerin yanı sıra aday ve potansiyel aday ülkelerle de çalışmalar yürütmekte ve bu ülkeleri EFSA’nın görev alanına giren konularda üyelik sürecindeki görev ve sorumluluklarına hazırlamaktadır.
Bu kapsamda EFSA tarafından IPA çatısı altında hazırlanan "Aday ve Potansiyel Aday Ülkelerin EFSA'ya Hazırlanması" başlıklı katılım öncesi program 2005 yılından itibaren aday ve potansiyel aday ülkelerin katılımıyla yürütülmektedir. Programın hedef grubu aday ülkelerdeki gıda/yem güvenilirliği, hayvan ve bitki sağlığı gibi EFSA ile benzer sorumluluk alanına sahip olan kurumlardır. Ülkemizde ilgili proje Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı altında Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü (GKGM) tarafından yürütülmektedir. Söz konusu projeye ülkemizin yanı sıra Bosna Hersek, Arnavutluk, Karadağ, Sırbistan ve Kosova katılım sağlamakta olup, çok taraflı bir program yürütülmektedir.
Programın temel amaçları:
• EFSA'nın faaliyetleri ile ilgili alanlarda çalışan yetkili kurumları gelecekte EFSA ağlarına katılabilmeleri için hazırlamak,
• Aday ülkelerin gelecekte EFSA bilimsel ağlarına katılımını sağlamak üzere, iletişim ve bilgi değişim sistemlerinin oluşturulmasına katkıda bulunmak,
• Özellikle risk değerlendirme ve veri toplama konularında olmak üzere EFSA'nın kullandığı yöntem hakkında bilgi transferi sağlamak,
• Risk değerlendirmeyle ilişkili iletişim faaliyetlerini desteklemektir.
EFSA bahse konu programın yürütülmesi ve EFSA ile ilgili çalışmaların gerçekleştirilmesi amacıyla EFSA temas noktasını Genel Müdürlüğümüz bünyesinde oluşturmuştur.
GKGM bünyesinde faaliyet göstermekte olan Risk Değerlendirme Daire Başkanlığının yapılandırılmasında, Bilimsel Komisyonların görev kapsamlarının ve çalışma prensiplerinin belirlenmesinde EFSA ile işbirliğinde yürütülen söz konusu programdan büyük kazanımlar sağlanmış olup, EFSA yapısı örnek alınmıştır. 
Program sayesinde EFSA’nın yönetim araçlarından biri olan ve tüm AB ülkelerinin gıda güvenilirliği alanında görev yapan kurumlarının üst düzey yöneticilerinin katılım sağladığı İstişare Forumu toplantılarına, tüm AB ülkelerinin gıda güvenilirliği alanında görev yapan kurumlarının iletişim birimlerinin katılım sağladığı İletişim Uzmanları Ağı toplantılarına, AB üye ülkelerinde konu uzmanlarının etkin faaliyet gösterdiği Bilimsel Ağ toplantılarına, ayrıca aday ülkeler için düzenlenen tüm eğitim programlarına katılım sağlanmakta ve ülkemiz temsil edilmektedir.
YUKARI